McDonald’s’ın Satacağı Bir Sonraki 100 Milyar Hamburgerin Olası Etkileri – Elsa H. Spencer &  Erica Frank & Nichole F. McIntosh

• Bağlam: McDonald’s, dünya genelinde sıhhi açıdan ciddi etkileri olabilecek 100 milyar sığır eti hamburger sattı. Bu çalışma, satılacak bir sonraki 100 milyar burgerin bitkisel içerikli olmasının herhangi bir avantajı olup olmayacağını ele alıyor. 
• Yöntemler:  Sığır etli hamburger köftesi ve McVeggie burger köftesinin besin içerikleri McDonald’s’ın web sitesinden; satış verileri McDonald’s müşteri hizmetlerinden temin edilmiştir.
• Sonuçlar: McDonald’s’ın 100 milyar et içerikli burgeri ile aynı sayıda McVeggie burgerin tüketilmesi karşılaştırıldığında, etli burgerler yaklaşık ortalama olarak 453 milyon kg daha az lif, 299 milyon kg daha az protein sağlamasının yanında, 249 milyon kg daha fazla doymuş yağ ve 544 milyon kg daha fazla toplam yağ içerir ve kalori açısından bir fark olmadığı görülür.
• Kanı: Bu veriler, McDonald’s’ın yeni McVeggie burgerinin, dana etli hamburgere kıyasla daha az zararlı bir fast-food tercihi olduğunu işaret etmektedir.

Giriş

McDonald’s, şimdiye kadar 100 milyar hamburger sattığını ve yılın her günü, her saati, her dakikası, saniyede 75’ten fazla hamburger satmaya devam ettiğini belirtmektedir¹. Bu miktarda sığır etinin sağlığa potansiyel etkileri; soya bazlı McVeggie burgerlerin (ve diğer sebze burgerlerin) ulusal ve uluslararası birçok noktada satışta olduğu ^2-8, Amerikan Kanser Derneği⁹, ve Dünya Sağlık Örgütü¹⁰ gibi çeşitli sağlık kuruluşlarının ızgara ve işlenmiş et tüketiminin sınırlandırılmasını teşvik ettiği  ve tüketiciler arasında “deli dana hastalığı”na ilişkin endişelerin hâlâ sürdüğü şartlarda ele alınmıştır^11-12. Bu çalışma, sığır eti veya fast-food tüketiminin sağlığa etkilerini belgelendirmeyi amaçlamaktan ziyade yalnızca sağlık üzerinde olumsuz etkileri olabilecek^10,13 ve daha önce 100 milyar kez tüketilmiş olan bir ürünü incelemektedir¹⁴. McDonald’s sığır eti tüketiminin yalnızca bir kaynağı olsa da dünya çapında en büyük hamburger perakendecisi ve yiyecek hizmeti sağlayıcısıdır¹⁵ ve ABD fast-food pazarında %42lik payıyla lider konumdadır¹⁶. Amerikalıların yaklaşık %8’i, günde bir kez McDonald’s’ta yemek yerken, %96’sı en az yılda bir kez orada yemek yemektedir¹⁶.

Bu makalenin hipotezi, McDonald’s’ın gelecekte satacağı 100 milyar dana eti hamburger yerine aynı miktarda bitkisel içerikli hamburger satması durumunda sağlık açısından daha az olumsuz etki olabileceğidir.

Yöntemler

Sığır eti hamburger köftesi ve McVeggie burger köftesinin besin içerikleri McDonald’s’ın web sitesinden¹⁷; satış verileri McDonald’s müşteri hizmetlerinden temin edilmiştir.

McDonald’s, tekil ürünlerin satış ve kâr verilerini yayımlamamaktadır¹⁸. Bu nedenle, McDonald’s’ın satmış olduğu 100 milyar sığır eti burgerinin ne kadarının 45 gramlık hamburgerlerden ya da 1968’de piyasaya sürülen Big Mac(90gr)¹⁹, 1973’te tanıtılan Quarter Pounder(113gr)¹⁹ veya diğer sandviçlerden oluştuğunu tahmin etmek mümkün değildir. Bu makalede, zamanla burger boyutlarının büyüdüğü göz önünde bulundurularak²⁰  McDonald’s’ın sonraki 100 milyar hamburger köftesinin ortalama olarak 68 gram ağırlıkta olacağı varsayılmıştır; bu da 90 gramlık Big Mac köftesi ile 45 gramlık hamburger köftesinin basit ortalamasına karşılık gelmektedir. (Bu metinde belirtilen tüm ağırlıklar, ABD’deki burgerlerin çiğ ağırlıklarıdır.) Big Mac, burger ağırlığı için risksiz bir tahmin sunmaktadır çünkü McDonald’s’ın en yoğun satış yaptığı 1980’lerden bu yana satılan büyük boy burgerlerin en küçüğüdür¹⁹. Big Mac’in seçilme nedenlerinden bir diğeri de Atlanta bölgesindeki McDonald’s şubelerinin %10’unu kapsayan bir ankete göre günümüzde burger satışlarına hakim olması ve dünya genelinde en çok satan ürün olduğu bildirilmesidir¹⁸. Ortalama 68 gramlık burger ağırlığına ait değerler, daha küçük ve kalori yoğunluğu daha düşük olan 45 gramlık hamburgerin değerleri 1.5 ile çarpılarak ve ardından 100 milyar ile çarpılarak^{Tablo 1} ihtiyatlı bir şekilde hesaplanmıştır.

Sonuçlar

Eğer gelecekte satılan 100 milyar hamburger sığır eti köftesi yerine McVeggie köftesi olsaydı, McDonald’s müşterileri eşit miktarda kalori alacak ancak yüz milyonlarca kilogram daha fazla lif ve protein, yüz milyonlarca kilogram daha az doymuş yağ ve yaklaşık 450 milyon kilogram daha az toplam yağ tüketmiş olacaktı (Tablo 1).

Bu burger seçeneklerini köfte ve sandviçleri bakımından karşılaştırmak da faydalı olacaktır. McDonald’s’ın 45 gramlık sığır köftesi (100 kalori, 7 g yağ, 3 g doymuş yağ, 0 g lif ve 8 g protein) ile 90 gramlık McVeggie köftesi (150 kalori, 5 g yağ, 1 g doymuş yağ, 5 g lif ve 15 g protein) karşılaştırıldığında, McVeggie köftesi %50 oranda daha fazla kalori içerse de üçte bir oranında daha az doymuş yağ ve iki katı protein içermektedir¹⁷. Big Mac köfteleri (90gr) (190 kalori, 14 g yağ, 6 g doymuş yağ, 0 g lif ve 16 g protein)¹⁷ McVeggie köftesiyle karşılaştırıldığında McVeggie köftesi %20 daha az kalori, üçte bir oranında daha az yağ, altıda bir oranında daha az doymuş yağ içerir ve neredeyse aynı miktarda protein sağlar. Ayrıca, sığır eti köfteleri lif içermemektedir.

Tablo 1: Mcdonald’s’ın sığır eti  ve Mcveggie köftelerinin karşılaştırması

Kanı

McDonald’s ve benzeri şirketlerin satacağı bir sonraki 100 milyar sığır eti burgerinin sağlık üzerindeki olası etkileri neler olabilir? Kalori açısından yoğun, lif oranı düşük ve kolay ulaşılabilir bu tür fast food ürünleri, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki obezite salgınıyla ilişkilendirilmiştir.²¹ Son 20 yılda hamburger/cheeseburger tüketimi toplam kalori alımı içindeki payını artırmış²² , Abd^24-26 ve dünya genelindeki^27,28 obezite salgınına da önemli miktarda enerji²³ ve yağ²³ katkısı sağlamıştır. McDonald’s, yaklaşık 119 ülkede 30.000’e yakın restoranıyla sektör lideri olduğundan sığır eti burgerleri açısından özellikle önemli bir kaynaktır.²⁹  Kırmızı et tüketimi; kolon kanseri,^10,30,31 diyabet³² ve aşırı kilo/yüksek vücut kitle indeksi ile ilişkilendirilir.^33,34 Obezite ise artrit,²⁵ kanser,³⁵ kalp-damar hastalıkları,³⁶ diyabet,^25,32 yüksek kolesterol²⁵ ve hipertansiyon²⁵ gibi birçok sağlık sorunu ile bağlantılıdır. Ayrıca, McDonald’s’ta “dev porsiyon” dönemi sona ermiş olsa bile³⁷ sonraki burgerlerin ilk 100 milyar burgerden daha büyük olma ihtimali yüksektir. Çünkü özellikle fast food restoranlarında (McDonald’s dahil olmak üzere),³⁸ porsiyon boyutları 20. yüzyılın son on yıllarında artmıştır.²⁰ Doymuş yağ oranı yüksek ve lif oranı düşük olan sığır eti burgeri, beslenme açısından hem bu burgerlerden ömür boyu yüzlerce kez tüketebilecek bireyler için hem de toplu halde yüz milyarlarca burger tüketecek olan halk için ideal olmayan bir tercihtir.

Bitkisel bazlı gıdaların, McVeggie burger gibi, sığır eti burgerlerine kıyasla tüketicilerin sağlığı açısından daha az zararlı olabileceğine dair kanıtlar vardır. McVeggie burgerin temel bileşeni olan soya proteini, kalp-damar hastalığı riskini azaltabilir (örneğin, toplam kolesterol ile yüksek yoğunluklu lipoprotein kolesterol oranını düşürerek).^39-41 Bu nedenle ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), soya proteininin Amerikalıların kolesterolünü düşürmeye yardımcı olduğuna dair sağlık beyanını onaylamıştır.⁴²

Ayrıca, Beslenme ve Diyetetik Akademisi,⁴³ Amerikan Kalp Derneği⁴⁴ ve Amerikan Kanser Topluluğu⁴⁵ gibi kuruluşlar da hastalıkları önlemeye yardımcı olmak ve beslenme ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla bitki temelli diyetleri desteklemektedir. McVeggie köftesi ve diğer sebzeli burgerler, sağlığına ve çevreye önem veren bireyler için şu an sınırlı olan fast food seçenekleri arasında daha az sorunlu bir alternatif sunmaktadır.⁴⁶

Bu bulgular, politikacıları fast-food sığır eti köftelerin daha sağlıklı alternatifi olarak bitkisel içerikli köfteleri önermeye teşvik edebir.

Bu Çalışmanın Ortaya Koydukları

Yüksek miktarda et tüketimi sağlık üzerinde ciddi olumsuz etkilere sahiptir ve Mcdonald’s, bugüne kadar 100 milyardan fazla hamburger satmıştır.

McDonald’s’ın bitki bazlı burgerleriyle karşılaştırıldığında, bu sığır eti burgerleri yaklaşık olarak 249 milyon kg daha fazla doymuş yağ, 544 milyon kg daha fazla toplam yağ içermekle beraber, 453 milyon kg daha az lif, 299 milyon kg daha az protein sağlar ve aralarında kalori farkı olmadığı görülür.

Bu veriler, McDonald’s’ın McVeggie burgerinin, sığır eti burgerlerine kıyasla daha az zararlı bir fast-food tercihi olduğunu göstermektedir.

Kaynakça

• 1. McDonald’s Corporation. McDonald’s operations and training manual. Oak Brook, IL: McDonald’s Corp, 2001;3.
• 2. The Hain Celestial Group. The Hain Celestial Group creates new soy-based McVeggie Burger for McDonald’s locations in Manhattan. Press Release: October 8, 2004. Available at: http://www.corporate-ir.net/ireye/ir_site.zhtml?tickerHAIN&script410&layout6&item_id628372. Ac-cessed October 11, 2004.
• 3. McDonald’s Corporation. McDonald’s worldwide corporate responsibility report 2004. Lighter choices and protein platters. Toronto, Canada: McDonald’s Canada, May 2004.
• 4. DietFacts. Sandwiches: McVeggie burger on whole wheat bun. August 18,2003. Available at: Http://www.dietfacts.com/html/items/17984.htm. Ac-cessed November 20, 2004.
• 5. McDonald’s India. Our food: McVeggie. Mumbai, India: McDonald’s India,2004.
• 6. The Veg Blog. McVeggie? May 10, 2004. Available at: http://www.vegblog.org/archive/2003/05/15/mcveggie.php. Accessed November 5,2004.
• 7. Hain Celestial Group. Hain Celestial Group creates new McVeggie burger for Southern California McDonald’s. Investor Relations, May 14, 2003.
• 8. McDonald’s Corporation. McDonald’s timeline. Oak Brook, IL: Mc-Donald’s Corporation, 2004.
• 9. American Cancer Society. Give burgers a boost this summer. Atlanta, GA: American Cancer Society, 2003.
• 10. World Health Organization. Global cancer rates could increase by 50% to15 million by 2020. Geneva: World Health Organization, 2003. Available at: http://www.who.int/mediacentre/news/releases/2003/pr27/en/. Ac-cessed October 27, 2004.
• 11. Food Chemical News. Draft inspector general audit finds glaring gaps inBSE surveillance program. Food Chemical News 2004;46:14.
• 12. Brown P. Bovine spongiform encephalopathy and variant Creuzfeldt-Jakobdisease. BMJ 2001;322:841.
• 13. Worldwatch Institute. United States leads world meat stampede. WashingtonDC: Worldwatch Institute, 1998.
• 14. Stein J. Ronald McDonald supports PETA. McSpotlight, 1999.
• 15. McDonald’s Corporation. About McDonald’s: McDonald’s Corporate.Available at: www.mcdonalds.com/corp.html. Accessed October 27, 2004.
• 16. BigPictureSmallWorld Inc. McDonald’s: Global Inc., 2002. Available at:http://www.bigpicturesmallworld.com/Global%20Inc%202/pgs/repcorp/mcd/mcds.html. Accessed October 26, 2004.
• 17. McDonald’s Corporation. Nutrition facts for your menu item. OakBrook, IL: McDonald’s Corporation.
• 18. The Economist. Bic Mac’s makeover: the world’s biggest fast-food companies pulled off a remarkable comeback. Business section, October 14, 2004.
• 19. McDonald’s Corporation. McDonald’s timeline. Oak Brook, IL: Mc-Donald’s Corporation, 2000.
• 20. Nielsen SJ, Popkin BM. Patterns and trends in food portion sizes, 1977–1998. JAMA 2003;289:450 –3.
• 21. Cram P, Nallamothu BK, Fendrick AM, Saint S. Fast food franchises inhospitals. JAMA 2002;287:2945–946.
• 22. Nielsen SJ, Siega-Riz AM, Popkin BM. Trends in energy intake in US between 1977 and 1996: similar shifts seen across age groups. Obes Res2002;10:370 – 8.
• 23. Bowman SA, Vinyard BT. Fast food consumption of US adults: impact on energy and nutrient intakes and overweight status. J Am Coll Nutr2004;23:163– 8.
•  24. Flegal KM, Carroll MD, Ogden CL, Johnson CL. Prevalence and trends in obesity among US adults, 1999 –2000. JAMA 2002;288:1723–7.
• 25. Mokdad AH, Ford ES, Bowman BA, et al. Prevalence of obesity, diabetes and obesity-related health risk factors, 2001. JAMA 2003;289:76 –9.
• 26. U.S. Department of Health and Human Services. Healthy people 2010database. Atlanta GA: Centers for Disease Control and Prevention, National Center for Health Statistics, 2000.
• 27. World Health Organization, International Agency for Research on Cancer,  Weight control and physical activity. Lyon, France: IARC Press, 2002.
• 28. Popkin BM. The nutrition transition and its health implications in lower-income countries. Public Health Nutr 1998;1:5–21.
• 29. McDonald’s Corporation. McDonald’s FAQ. Oak Brook, IL: McDonald’s Corporation, 2001.
• 30. Key TJ, Schatzkin A, Willett WC, Allen NE, Spencer EA, Travis RC. Diet, nutrition, and the prevention of cancer. Public Health Nutr 2004;7:187–200.
• 31. Giovannucci E. Diet, body weight, and colorectal cancer: a summary of the epidemiologic evidence. J Womens Health 2003;12:173– 82.
• 32. van Dam RM, Rimm EB, Willett WC, Stampfer MJ, Hu FB. Dietary patterns and risk for type 2 diabetes mellitus in US men. Ann Intern Med2002;136:201–9.
• 33. Newby PK, Muller D, Hallfrisch J, Qiao N, Andres R, Tucker KL. Dietary patterns and changes in body mass index and waist circumference in adults. Am J Clin Nutr 2003;77:1417–25.
• 34. Maskarinec G, Novotny R, Tasaki K. Dietary patterns are associated with body mass index in multiethnic women. J Nutr 2000;130:3068 –72.
• 35. Putnam SD, Cerhan JR, Parker AS, et al. Lifestyle and anthropometric risk factors for prostate cancer in a cohort of Iowa men. Ann Epidemiol2000;10:361–9.
• 36. Garaulet M, Marin C, Perez-Llamas F, Canteras M, Tebar FJ, Zamora S. Adiposity and dietary intake in cardiovascular risk in an obese population from a Mediterranean area. J Physiol Biochem 2004;60:39 – 49.
• 37. McDonald’s Corporation. McDonald’s media response to core menu andsuper sizing. Oak Brook, IL: McDonald’s Corporation, 2004.
• 38. Young LR, Nestle M. Expanding portion sizes in the US marketplace:implications for nutrition counseling. J Am Diet Assoc 2003;103:231– 4.
• 39. Jenkins D, Kendall CW, Vidgen E, et al. The effect on serum lipids andoxidized low-density lipoprotein of supplementing self-selected low-fat dietswith soluble fiber, soy, and vegetable protein foods. Metabolism 2000;49:67–72.
• 40. Carson JA. Nutrition therapy for dyslipidemia. Curr Diabetes Rep2003;3:397– 403.
• 41. Anderson JW, Johnstone BM, Cook-Newell ME. Meta-analysis of the effectsof soy protein intake on serum lipids. N Engl J Med 1995;333:276 – 82.
• 42. U.S. Food and Drug Administration. Food labeling: health claims; soyprotein and coronary heart disease. Final rule. Federal Register 1999;64:57700 –32.
• 43. American Dietetic Association. Position of the American Dietetic Associa-tion and Dietitians of Canada: vegetarian diets. J Am Diet Assoc 2003;103:748 – 65.
• 44. American Heart Association. Vegetarian diets. Dallas, TX: American HeartAssociation, 2004.
• 45. Byers T, Nestle M, McTiernan A, et al. American Cancer Society guidelineson nutrition and physical activity for cancer prevention: reducing the riskof cancer with healthy food choices and physical activity. CA Cancer J Clin2002;52:92–119.
• 46. U.S. Department of Agriculture. Agricultural statistics. Washington DC:Agricultural Statistics Service, 2003.
  47:https://www.researchgate.net/publication/7906450_Potential_effects_of_the_next_100_billion_hamburgers_sold_by_McDonald’s

Elsa H. Spencer &  Erica Frank & Nichole F. McIntosh – “Potential effects of the next 100 billion hamburgers sold by McDonald’s“, (Erişim Tarihi: 19.08.2025)

Çevirmen: Rabia Bayram

Çviri Eeitörü: Beyza Nur Doğan