Giriş
Araçsalcılık (Instrumentalism), Amerikalı filozof John Dewey tarafından geliştirilen, kavramların ve teorilerin yalnızca faydalı araçlar olduğu ve değerlerinin kavram ve teorilerin doğru ya da yanlış olup olmadığıyla ölçülmediğine veya gerçekliği doğru bir şekilde tasvir edip etmediklerini, ancak fenomenleri açıklama ve tahmin etmede ne kadar etkili olduklarına dair Epistemoloji ve Bilim Felsefesi’ndeki bir yöntemdir (Araçsalcılık, teorilerin doğruluk açısından değerlendirilebilir olduğunu reddeder). Bu yaklaşım, bir fikrin doğruluğunun, bir sorunun aktif çözümündeki başarısı tarafından ve bir fikrin değerinin insan deneyimindeki işlevi tarafından belirlendiğini iddia eder.
Zihin Felsefesinde Araçsalcılık, inançlar gibi önermesel tutumların, aslında zihin ve beyinle ilgili bilimsel araştırmaları temel alabileceğimiz kavramlar olmadığı, ancak diğer varlıkların inançları varmış gibi davranmanın genellikle başarılı bir strateji olduğu görüşüdür.
Araçsalcılık, Pragmatizm ile yakından ilişkilidir (anlamı, gerçeği veya değeri belirlemede temel kriteri oluşturan pratik sonuçları vurgular) ve Bilimsel Gerçekçiliğe (bilim tarafından tanımlanan dünyanın gerçek dünya olduğu görüşü) karşıdır.
Araçsalcılık Çeşitleri
- Ahlaki Araçsalcılık (veya Araçsalcı Ahlak), ahlaki kuralları yalnızca ahlaki iyiliğin araçları olarak tanımlar. Bu nedenle belirli bir popülasyondan kaynaklanan ahlaki kod, basitçe o popülasyon için yararlı olan bir kurallar topluluğudur. Bu görüş, Faydacılığa benzer ve David Hume ve John Stuart Mill’in öğretilerinden yola çıkılarak temellendirilir.
- Politik Araçsalcılık, John Dewey tarafından, onun araçsalcı ve faydacı görüşlerinden ve siyaseti sadece bir amaç olarak gören Niccolo Machiavelli’nin çok daha önceki yazılarından geliştirilen bir görüştür.
Instrumentalism, Erişim Tarihi: 26.09.2021
Çevirmen: Musa Yanık
