Gerçekten Garip Olan Başka Bir Düşünce Deneyi – Alexandar Pruss

/
1119 Okunma
Okunma süresi: 2 Dakika

Kişisel kimliğin bellek teorisini kabul ettiğimizi ve insanların bir takım donanımdan diğerine taşınabileceğini kabul ettiğimizi varsayalım. Şu anda Alice’in dış dünyadan girdileri olmayan, zihinsel durumu sürekli olarak bir sabit diske yedeklenen, içsel determinist bir kişi olduğunu varsayalım. Şimdi Alice’in donanımın içinde AliceBir olduğunu ve E0, E1, E2, E3‘ü sırasıyla 0,1,2,3 zamanlarında deneyimlemiş bir kişi olduğunu varsayalım. Daha sonra ilk donanım yok edilir ve 2. zamandan hemen önceki yedekleme Aliceİki adlı başka bir donanım parçasına geri yüklenir. Aliceİki E2 deneyimini yaşamaya devam eder. Sonra Aliceİki yok edilir ve 1. zamanın hemen öncesindeki bir yedekleme AliceÜç’e geri yüklenir, o da E1 deneyimine sahip olmaya devam eder, ardından tüm donanım ve yedeklemeler doğal bir felaketle yok edilir.

Alice’in deneyimlediklerin sırası nedir? Bariz cevap şudur:

  • Sırasıyla, 0-5 zamanlarında E0, E1, E2, E3, E2, E1

Özellikle Alice, E2‘yi ikinci kez deneyimlediğinde, ne olacağından haberdar olsaydı, eğer E1 hoş değilse, mantıklı olarak E1‘den korkardı. Çünkü, E1 onun için gelecekte olurdu.

İkinci E1‘in ikinci E2‘den sonra deneyimlenmesini sağlayan nedir? İkinci E2’nin ikinci E1’den sonra gelme sebebi dışsal zamanın sırasıdır. Alice’teki nedensel bağlantıların sırası değildir (ikinci E2 birinci E1‘den, ikinci E1 birinci E0‘dan geldiğinden ve Aliceİki ile AliceÜç donanımı arasında nedensel bir bağlantı gerekmediğinden).

Bunun biraz garip olduğunu düşünüyorum. Daha da tuhaf hale getirmek için, Aliceİki ve AliceÜç’ün, ilk kez 5. zamanda ve sonra 4. zamanda olacak şekilde zamanda yolculuk yapan bir odada olduklarını hayal edelim. Belki şimdi Alice son E2’yi deneyimlemeden önce son E1‘i deneyimler. Fakat bu yine de belirsiz.

Zaman yolculuğu yedeklemesinin ve zamanda yolculuk donanımının çeşitli kombinasyonları hakkında ne kadar çok düşünürsem, son E2‘nin son E1‘den önce gelip gelmediği bana o kadar belirsiz geliyor.

Bu tam olarak bir argüman sayılmaz. Ancak yukarıdaki düşünme şekli beni aşağıdakilerden birinin veya birkaçının doğru olduğunu düşünmeye sevk ediyor:

  1. Zaman yolculuğu imkansızdır.
  2. İnsanlar bir donanımdan diğerine taşınamaz.
  3. Bir yedeklemenin geri yüklenmesinden kimse sağ çıkamaz.
  4. Deneyimleme sırasının, tutumların rasyonalitesiyle sıkı bağlantısı yoktur.
  5. Deneyimin sırası oldukça belirsiz olabilir.

Yazıyı daha kolay anlaşılır hâle getirebilecek bir tablo.

  0. Zaman 1. Zaman 2. Zaman 3. Zaman 4. Zaman 5. Zaman
AliceBir E0 E1 E2 E3    
Aliceİki         E2  
AliceÜç           E1

Alexandar PrussAnother really weird thought experiment”, (Erişim Tarihi: 17.11.2020)

Çevirmen: Eren Gündemir & İzzet Can Kalender

Bilkent Üniversitesi Felsefe Bölümü’nde lisans eğitimine devam etmektedir. Felsefenin yanı sıra metal/klasik müzik, tarih ve taktik atıcılıkla ilgilenir

Bir cevap yazın

Your email address will not be published.

Önceki Gönderi

Tanrı ve Zamanın B Teorisi – Alexander Pruss

Sonraki Gönderi

İki Etkileşim Problemi – Alexander Pruss

En Güncel Haberler Analitik Felsefe:Tümü