Argümanın İnformel Biçimi
Bunun (acı ve hazzın) natüralistik açıklaması besbellidir. Hayvanlar doğal seleksiyon sonucu evrimin bir ürünü ise, fiziksel acının hayatta kalmaya yardımcı olmasını beklerdik. Fakat tüm fiziksel acılar ve hazlar hayatta kalmaya yardımcı olmaz. Mesela, ölümcül hastalığı olan birçok kişiye acı veren korkunç ağrıları düşünün. Eğer natüralizm doğruysa, beklediğimiz buydu: doğal seçilimle (yönlendirilen) evrim akıllı bir süreç değildir; sadece hayatta kalmaya yardımcı olacağı zaman acı hissediyorlarsa canlıların evrimleşmesinin bir yolu yok gibi görünüyor. Aksine, eğer teizm doğruysa, Tanrı insanları sadece büyük bir iyiyi elde etmek için gerektiğinde acı yaşayacak şekilde “ince ayarlamış” olabilir. Eğer bir Tanrı var olsaydı, ölümcül hastalığı olan insanlar nihayetinde öleceklerse, (ölene dek) bu cefalı acıya katlanmak zorunda kalmaları için (Tanrı’nın) ne gibi bir nedeni olabilirdi ki? Böyle bir nedenin, hayatta kalmanın biyolojik amacı ile kesişme şansı oldukça zayıftır. Bu nedenle acı ve hazın biyolojik rolü, natüralizmde teizmden daha olasıdır.
Argümanın Formel Biçimi
Agnostik filozof Paul Draper tarafından formüle edildiği şekliyle “Acı ve Hazzın Biyolojik Rolüne Dayalı Argüman”ın formel biçimi şöyledir;
- “>!” sembolü “çok daha büyük” demektir.
- HT = teizm hipotezi
- HI = kayıtsızlık hipotezi: ne yeryüzündeki canlıların doğası ne de hali, yeryüzündeki doğaüstü varlıklar tarafından yapılan yardımsever veya kötü niyetli eylemlerden kaynaklanır. (ikisinden de kaynaklanmaz)
- HI’nin hem metafiziksel natüralizm hem de süpernatüralizmle tutarlı olduğunu akılda tutun.
- HI ve HT’nin birbirini dışladığını akılda tutun.
O = acı ve haz deneyimleyen insanlar ile hayvanların gözlemleri olsun.
O, üç spesifik gözleme ayrılabilir:
- O1 = biyolojik olarak faydalı olduğunu bildiğimiz acı veya hazları deneyimleyen ahlaki failler
- O2 = biyolojik olarak faydalı olduğunu bildiğimiz acı veya hazları deneyimleyen ahlaki fail olmayan duyarlı varlıklar
- O3 = biyolojik olarak yararlı olup olmadığını bilmediğimiz acı veya hazları deneyimleyen duyarlı varlıklar
O; O1 & O2 & O3’e denktir/eşdeğerdir.
H ise herhangi bir genel hipotezi ifade eder.
- Pr(O/h) = Pr(O1 & O2 & O3/h)= Pr(O1/h) x Pr(O2/O1 & h) x Pr(O3/O1 & O2 & h)
Öyleyse onu şu takip eder:
- Pr(O/HI) = Pr(O1/HI) x Pr(O2/O1 & HI) x Pr(O3/O1 & O2 & HI)
- Pr(O/HT) = Pr(O1/HT) x Pr(O2/O1 & HT) x Pr(O3/O1 & O2 & HT)
Pr (O / HI)>! Pr (O / HT)’i göstermek amacıyla, A denkleminin sağ tarafındaki terimlerin her birinin B denkleminin sağ tarafındaki terimlerin her birinden daha doğru ya da çok daha büyük olduğunu gösterebiliriz.
- (1) Pr(O1/HI) >! Pr(O1/HT)
- (2) Pr(O2/HI & O1) > Pr(O2/HT & O1)
- (3) Pr(O3/HI & O1 & O2) >! Pr(O3/HT & O1 & O2)
————————————————————————-
- (4) O halde, Pr(O/HI) >! Pr(O/HT). (1, 2 ve 3’ten)
- (5) O’nun doğru olduğu bilinmektedir.
- (6) HT, büyük olasılıkla HI’den çok daha fazla değildir.
- (7) Bu nedenle, diğer kanıtlar eşitse HT muhtemelen yanlıştır.
Yukarıdaki argüman HT’nin muhtemelen yanlış olduğuna inanmak için iyi bir prima facie nedenimiz olduğunu ima etse de (HT ve HI birbiriyle bağdaşmadığı için) bu, HI’nin doğru olduğuna inanmak için iyi bir prima facie nedene sahip olduğumuz anlamına gelmez ( HT ve HI birlikte tüm olasılıkları tüketmediği için her ikisi de ihtimal dışı olabilir). Dolayısıyla, acı ve hazın biyolojik rolüne dayalı argüman, HI için bir argüman olmaktan ziyade HT’nin aleyhine olarak daha doğru bir şekilde tanımlanabilir, tabi bu bir anlamda ikisi içindir de denebilir.
Jeffery Jay Lowder- “The Argument from the Biological Role of Pain and Pleasure”, (Erişim Tarihi: 20.07.2020), Erişim Kaynağı: http://naturalisticatheism.blogspot.com/2006/01/argument-from-biological-role-of-pain.html
Çevirmen: Taner Beyter
Çeviri Editörü: Talha Gülmez