Filozoflar Neye İnanır? (David Bourget ve David J. Chalmers / 2013) – Taner Beyter

Bu içerik David Bourget ve David J. Chalmers tarafından Nisan 2013 yılında yayınlanan çalışmanın özetidir. Biz yalnızca bir analizdeki sorulan soruları ve verilen cevapları yayınlıyoruz. Metnin tam halinde, diğer sorular ve verilen cevapların da kapsandığı epey ayrıntılı analiz çalışmaları mevcut. Araştırmanın nasıl yapıldığı da dahil olmak üzere çalışmanın daha ayrıntılı olan özgün haline erişmek için bu yazının sonundaki bağlantıya tıklayınız.

Çağdaş profesyonel filozoflar hangi felsefi görüşlere daha yakındır? 30 ana felsefi konu başlığı hakkındaki fikirlerini öğrenmek için birçok profesyonel filozof ile anket yaptık. Bu makalede elde ettiğimiz sonuçlar yer almaktadır. Ayrıca bu makalede söz konusu felsefi görüşler ile yaş, cinsiyet, milliyet gibi faktör ile olan korelasyonu da gözler önüne sermektedir.

Bir faktör analizi, kişinin felsefi görüşlerinin, söz konusu felsefi görüşlerde yer alan çeşitliliğin çoğunu öngören birkaç temel faktörü hesaba kattığını ileri sürer.

Bu meta analizin sonuçları, anketin sonuçlarının çoğunun şaşırtıcı olduğunu göstermektedir: bir bütün olarak filozoflar, meslekteki felsefi görüşlerin dağılımı hakkında epey hatalı inançlara sahiptir.

Anahtar Kelimeler: felsefe, metafelsefe, ihtilaf, anket, korelasyonlar, faktör analizi

Sorulan otuz felsefi soru ve önerilen cevaplar şöyleydi:

A priori bilgi var mıdır?: evet mi hayır mı?
Soyut nesneler: Platonizm mi yoksa Nominalizm mi?
Estetik değer: objektif mi subjektif mi?
Analitik/Sentetik ayrımı?: var mı yok mu?
Epistemik gerekçelendirme: içselcilik mi dışsalcılık mı?
Dış gerçekliğin varlığı (dünyanın varlığı): idealizm mi, şüphecilik mi yoksa şüpheci olmayan realizm mi?
Özgür irade: bağdaşımcı özgür irade mi, libertenyen özgür irade mi yoksa özgür irade yok mu?
Tanrı: teizm mi ateizm mi?
Bilgi: empirizm mi rasyonalizm mi?
Bilgi iddiası: bağlamsalcılık (contextualism) mı, görecelik (relativism) mi yoksa değişmezlik (invariantism) mi?
Doğa kanunları: Hume’cu mu yoksa Hume’cu olmayan mı?
Mantık: klasik mi yoksa klasik olmayan mı?
Zihin içeriği: içselcilik mi, dışsalcılık mı?
Meta-etik: ahlaki realizm mi ahlaki anti-realizm mi?
Metafelsefe: natüralizm mi natüralist olmayan mı?
Zihin: fizikalizm mi fizikalist olmayan mı?
Ahlaki Yargı: bilişselcilik (cognitivism) mi bilişselcilik olmayan mı?
Ahlaki Motivasyon: içselcilik mi dışsalcılık mı?
Newcomb Problemi: bir kutu mu yoksa iki kutu mu?
Normatif Etik: deontoloji mi, sonuççuluk mu yoksa erdem etiği mi?
Algısal Deneyim: ayrıkçılık (disjunctivism) mı, qualia teorisi mi temsilci görüş mü (representationalism), duyu-veri teorisi mi (sense-datum theory)?
Kişisel Kimlik (Personal identity): biyolojik görüş mü, psikolojik görüş mü yoksa uzak-olgular görüşü (further-fact view) mü?
Politika: komüniteryenizm mi, eşitlikçilik mi (egalitarianism) yoksa liberteryenizm mi?
Özel İsimler: Fregean m Millian mı?
Bilim: bilimsel realizm mi yoksa bilimsel anti-realizm mi?
Teletransporter/Işınlanan biri (yeni madde): hayatta kalır mı yoksa ölür mü?
Zaman: A teorisi mi yoksa B teorisi mi?
Tramway Problemi (beş kişi tramway rayında, bir kişi makasın diğer yanındaki rayda ve ray değiştirmek zorunlu! Ne yapmalıyız?): Ray değiştirmek mi yoksa değiştirmemek mi?
Doğruluk: uygunluk (correspondence) mu, deflasyonizm mi yoksa epistemik mi?
Zombiler: düşünülemez mi, düşünülebilir ama metafiziksel olarak mümkün değildir mi, veya metafiziksel olarak mümkün mü?

Hedef kitledeki 1.972 kişiden 931’i anketi tamamladı (yanıt oranı %47). Kontrolsüz anket grubu da dahil olmak üzere, tüm popülasyondan 3.226 kişi anketi tamamladı.

Aşağıdaki liste, belirli bir görünüm elde etmek için “onaylayan” ve “eğilimliyim” diyen yanıtlar ile tüm “diğeri/başka” diyen yanıtları da hedef kitle grubu için daraltan sonuçları özetlemektedir.

Ek 1’de daha ayrıntılı sonuçlar bulunabilir.

A priori bilgi var mıdır?: evet %71.1; hayır %18.4; diğer %10.5.
Soyut nesneler: Platonizm%39,3; nominalizm %37,7; diğer %23.0.
Estetik değer: objektif %41.0; subjektif %34.5; diğer %24.5.
Analitik/Sentetik ayrımı var mı?: evet var %64,9; hayır yok %27.1; diğer %8.1.
Epistemik gerekçelendirme: dışsalcılık %42.7; içselcilik %26.4; diğer %30.8.
Dış gerçekliğin varlığı (dünyanın varlığı): şüpheci olmayan realizm %81.6; şüphecilik %4.8; idealizm %4.3; diğer %9.2.
Özgür irade: bağdaşımcı özgür irade %59,1; libertenyen özgür irade %13.7; özgür irade yok %12,2; diğer %14.9.
Tanrı: ateizm %72,8; teizm %14.6; diğer %12.6.
Bilgi: empirizm %35.0; rasyonalizm %27,8; diğer %37.2.
Bilgi iddiası: bağlamsalcılık %40.1; görecelik %2.9; değişmezcilik (invariantism) %31.1; diğer %25.9.
Doğa kanunları: Hume’cu %24.7; Hume’cu olmayan %57.1; diğer% 18.2.
Mantık: klasik mantık % 51.6; klasik olmayan %15.4; diğer %33.1.
Zihin içeriği: dışsalcılık %51.1; içselcilik %20.0; diğer %28.9.
Meta-etik: ahlaki realizm %56.4; ahlaki anti-realizm %27.7; diğer %15.9.
Metafelsefe: natüralizm %49,8; natüralist olmayan %25.9; diğer %24.3.
Zihin: fizikalizm % 56.5; fizikalist olmayan %27.1; diğer %16.4.
Ahlaki Yargı: bilişselcilik (cognitivism) %65.7; bilişselcilik olmayan %17.0; diğer% 17.3.
Ahlaki Motivasyon: içselcilik %34.9; dışsalcılık %29,8; diğer %35.3.
Newcomb Problemi: iki kutu var %31,4; bir kutu var %21,3; diğer %47.4.
Normatif Etik: deontoloji %25,9; sonuççuluk %23.6; erdem etiği %18,2; diğer %32.3.
Algısal Deneyim: temsilci görüş %31,5; qualia teorisi %12.2; ayrıkçılık %11.0; duyu-veri teorisi %3.1.
Kişisel Kimlik (Personal identity): psikolojik görüş %33.6; biyolojik görüş %16.9; uzak-olgular görüşü %12,2; diğer %37.3.
Politika: eşitlikçilik (egalitarianism) %34,8; komüniteryenizm %14.3; liberteryenizm %9.9; diğer %41.0.
Özel İsimler: Millian %34,5; Fregean %28.7; diğer %36.8.
Bilim: bilimsel realizm %75.1; bilimsel anti-realizm %11,6; diğer %13.3.
Teletransporter/Işınlanan biri (yeni madde): hayatta kalır %36.2; ölür %31.1; diğer %32.7.
Zaman: B-teorisi %26.3; A-teorisi %15.5; diğer %58.2.
Tramway Problemi (beş kişi tam önümüzdeki tramway rayında, bir kişi makasın diğer yanındaki rayda ve ray değiştirmek zorunlu! Ne yapmalıyız?): Ray değiştiren %68,2; %7,6 değiştirmeyen; diğer %24.2.
Doğruluk: uygunluk (correspondence) %50,8; deflasyonizm %24.8; epistemik %6.9; diğer %17.5.
Zombiler: düşünülebilir ama metafiziksel olarak mümkün değildir %35,6; metafiziksel olarak mümkün %23.3; düşünülemez %16.0; diğer %25.1

Eğer bu analizin tam haline göz gezdirirseniz filozofların, diğer filozofların verecekleri cevapları tahmin ederken epey yanıldığı veya verilen cevapların dağılımının ülkeler arası epey farklılık gösterdiği gibi ilginç sonuçlara da erişebilirsiniz. Aşağıdaki kaynakça linkini tarayıcınıza kopyalayarak veya en aşağıdaki bağlantıya tıklayarak analizin tam haline ulaşabilirsiniz. Hazırladığımız bu içerik oldukça özettir ve yalnızca bir analiz sonucunu ele almaktadır; analizin tam haline göz gezdirmenizi tavsiye ederiz.

Kaynak: