Gayrı-supernatüralizm vs Natüralizm – Jonathan David Garner

//
840 Okunma
Okunma süresi: 3 Dakika

Batı toplumunda çoğumuz “natüralizm” terimini duymuşuzdur. Metafiziksel natüralizm, var olan şeylerin yalnızca doğal varlıklar olduğunu ve zihinsel olan her şeyin de fiziksel olana bağlı olduğunu iddia eden bir pozisyondur. Ancak supernatüralizm zihne öncelik verir; ona göre fiziksel olan her şey zihne bağlıdır.

Gayrı-supernatüralizm ise supernatüralizmin reddidir. (bence bu pozisyona a-supernatüralizm de diyebiliriz). Bir kişi daha da ileri gidebilir ve süpernatürel (doğaüstü) varlıklara da inanamayabilir. Gayrı-supernatüralizm (Non-supernaturalizm) bir pozisyon ayrışmasıdır ve natüralizm ise yalnızca bir pozisyondur. Bu nedenle natüralizm birincisini gerektirirken, birincisi ikinciyi gerektirmez. Paul Draper’in “Ötekicilik” (otherism) dediği diğer dünyalar görüşü, panpisişizm vb. şeyleri de içerir.

Bu nedenle supernatüralizmin muhtemelen doğru olduğunu göstermek için, natüralizmin yanlış veya muhtemelen yanlış olduğunu göstermek yeterli değildir. Açıkça söylemek gerekirse, natüralizme karşı çıkan insanların çoğu, natüralizmin muhtemelen yanlış olduğunu bile iddia etmezler, en azından çeşitli argümanlarında etmezler. Örneğin, (1) bilincin natüralizmde var olma ihtimalinin düşük olması, natüralizmin muhtemelen yanlış olduğunu iddia etmekle aynı şey değildir. Ve elbette bilinç hakkında supernatüralizme karşı natüralizmi destekleyen daha ileri spesifik olgular var olabilir. (Mesela zihnin beyne bağımlılığı vb.)

Bir diğer argüman ise “Akıl Argümanı”dır (Argument from Reason). Tabi ki, yine de bu tek başına natüralizmin muhtemelen yanlış olduğunu göstermezdi. (en azından tümdengelimci olmayan argümanlarla) Öyle olsaydı bile bu, supernaturalizmin muhtemelen doğru olduğunu da göstermez. Ayrıca Akıl Argümanı, Natüralizm’in gerekçeleriyle ilgili savunmalar tarafından dengelenir; bilhassa, Bilişsel Önyargılar Argümanıyla.

Bunlardan hiçbiri naturalizmin nasıl tanımlanacağı hakkında anlaşmazlıklar olmadığını göstermez. Bazı insanlar natüralizmin somut gerçeklikle ilgili olduğunu söylemek ister, yani kişi hem natüralist olabilir hem de sayıların Platonik anlamda var olduğunu düşünebilir. (çünkü sayılar soyuttur.) Eğer natüralizm sadece somut gerçeklikle ilgiliyse, o zaman bu (eğer natüralizm doğruysa) Tanrı, melekler, şeytanlar, hayaletler vb.’nin varlığını reddetmek anlamına da gelir. Tam bu noktada “Somut”un felsefi tanımının sıradan insanların umduğu gibi olmayacağına dikkat etmek önemlidir. İnsanlar iki sayısının var olduğunu söylediklerinde, bunun nedensel bir etki ile olmadığını söylüyorlar; bir şeyi soyut yapan şey hakkındaki popüler görüş, nedensel etkiye sahip olmamadır. Ayrıca bu iki sayısının uzay ve zamanın dışında var olduğu anlamına da gelir. Bu nedenle eğer iki sayısı mevcutsa o halde o, sonsuz, mekânsız, maddi olmayan, nedensiz, zorunlu, ebedi ve nedensel olarak etkisiz olurdu.

Anlaşmazlıktan söz etmişken, natüralistler çoğu zaman zihnin doğası hakkında birbirleriyle hemfikir değillerdir. Onların emin oldukları şey; zihnin nihayetinde beyne indirgenebilir (ve/veya), beyne bağlı olduğudur. Ancak yine de ayrıntılar konusunda uzlaşamayabilirler. Mesela, zihin ile beyin özdeş midir? Zihin bir “şey” midir yoksa yalnızca bir “süreç” mi? Zihin-beden problemi yalnızca bir dil problemi midir? * Ve elbette anlaşmazlıklar burada bitmez.

Notlar

* Wittgenstein zihin-beden probleminin yalnızca dilsel bir meseleden ibaret olduğunu söylerdi. Öncelikle, birinci ve üçüncü şahıs durumlarından söz etmeden fiziksel gerçekliği tanımlayamayız. İkinci olarak, beynin içinde bilinç aramak, bir bilgisayarı açıp internetin nerede olduğunu merak etmek gibi bir şeydir. “İnternetin bilgisayarda olduğu”nun yanlış olduğunu söylüyoruz bile. Aksine, internetin bilgisayarda olduğunu varsaymak ya anlamsızdır ya da bir kategorizasyon hatası.

(1) çev. not: muhtemelen “bilincin fiziksel bir şekilde olma ihtimalinin düşük olması” kast ediliyor.

Çevirmen: Taner Beyter

Çeviri Editörü: Berk Celayir

Jonathan David Garner- “Non-supernaturalism vs. naturalism”, (Erişim Tarihi: 22.06.2020), Erişim Kaynağı: https://jonathandavidgarner.wordpress.com/2018/09/07/non-supernaturalism-vs-naturalism/

Bir cevap yazın

Your email address will not be published.

Önceki Gönderi

Plantinga’nın Naturalizme Karşı Evrimsel Argüman’ı ve İtirazlar – Jonathan David Garner

Sonraki Gönderi

Metafelsefe – Nicholas Joll (Internet Encyclopedia of Philosophy)

En Güncel Haberler Analitik Felsefe:Tümü