Şimdicilik (Presentism) ve Ex Nihilo Nihil Fit – Alexander Pruss

Şu üç önermeyi inceleyin:

1. En fazla bir boş dünya vardır. (hiçbir şeyin olmadığı bir dünya)
2. Şimdicilik doğrudur.
3. Hiçlikten varlık doğabilir.

3. önermeyi kabul edersek aşağıdakiler mümkün olmalıdır: Önce hiçlik vardı, sonrasında bir şeyler var oldu. Ama eğer bir şey hiçlikten doğabiliyorsa daha kuvvetli bir sebepten hiçlikten hiçliğin doğması da mümkündür. Dolayısıyla, gelecekle ilgili iki değerli olarak şu iki metafiziksel olasılık bulunur:

       4. Şimdi hiçbir şey yok ancak daha sonra bir şey olacak.

       5. Şimdi hiçbir şey yok ve hiçbir zaman bir şey olmayacak.

Şimdicilikte eğer şimdi hiçbir şey yoksa hiçbir şey yoktur. Yani hem 4. hem de 5. önerme dünyanın boş olmasını gerektirir. Ama en fazla bir boş dünya vardır. Dolayısıyla aynı dünyada hem 4 hem de 5 doğru olmalıdır ki bu da saçma bir durumdur.

Bu nedenle ya 1-3 arasından bir önermeyi ya da gelecekle ilgili iki değerlilik fikrini reddetmeliyiz.

1’in yanı sıra iki değerliliğin de akla yatkınlığı göz önüne alındığında şimdicilerin 3.önermeyi reddetmesi gerektiğine dair bir argümanımız olmuş oluyor.

Şahsen ben 3.önermeyi reddediyorum. Ancak şimdici olmadığımdan bunu başka gerekçelerle de inkâr ediyorum.

Çevirmen Notu

(1): Şimdicilik Teorisi, şimdilerin ardı ardına gelmesiyle değişim ve akışın meydana geldiğini savunur. Bu teoriye göre var olan her şey şimdide vardır, yani geçmişte var olanlar ve gelecekte var olacak olanlar varlıktan pay alamazlar. Şimdiciliğe göre geçmiş ve gelecek mevcut değildir, mevcut olan tek gerçeklik şimdidir (Oktav, C., & TASLAMAN, O. C. (2017). FELSEFE TARİHİNDE ZAMAN DÜŞÜNCELERİ. KADER: Kelam Araptyrmaları Dergisi, 15(3).)

(2): Ex Nihilo Nihil Fit: Hiçlikten Hiçlik Doğar veya Hiç sürekli hiçer şeklinde Türkçeye çevrilen eski bir felsefi özdeyiş.

Alexander Pruss- “Presentism and ex nihilo nihil fit”, (Erişim Tarihi: 16.11.2020), Erişim Kaynağı: http://alexanderpruss.blogspot.com/2020/06/presentism-and-ex-nihilo-nihil-fit.html

Çeviren: Beyza Nur Doğan

Bağlantılı İçerikler

1. Tanrı ve Zaman – Gregory E. Ganssle (Internet Encyclopedia of Philosophy)
2. Zamanın A Teorisi’nin Fenomenolojisi – Quentin Smith
3. Zaman Felsefesi: Zamanın A ve B Teorilerini Anlamak – Taner Beyter
4. Gödel ve Zamanın Gerçekdışılığı – Edward Feser
5. Zamanın Bir Başlangıcı Olmalı mıdır? – Zikri Yavuz
6. Zamanın Gerçek Dışılığı – John Ellis McTaggart
7. Zaman, Uzay ve Tanrı – Edwerd Feser
8. Zaman Yolculuğu – Taylor W. Cyr
9. Zaman Gerçek Mi? – Craig Callender
10. Zamanı Tanrı Mı Yarattı? – William Lane Craig
11. Zamanın Gizemi – Michael Strevens & Tim Maudlin
12. Zaman Felsefesi ve Tanışma Toplantımız – Taner Beyter
13. Bir McTaggart Savunusu – Alexander Pruss
14. Tanrı ve Zamanın B Teorisi – Alexander Pruss
15. Şimdicilik ve Haç – Alexander Pruss
16. Şimdicilik (Presentism) ve Ex Nihilo Nihil Fit – Alexander Pruss
17. Şimdicilik ve Kararlar Üzerine – Alexander Pruss
18. İçsel Zaman ve Tanrı – Alexander Pruss