Felsefeye Yeni İlgi Duyanlar İçin 10 Türkçe Felsefe Kitabı – Taner Beyter

Eğer felsefeye başlangıç için kitap öneri listesi yayınlayan oluşumların listelerinde Spinoza, Kant, Hegel gibi isimlerin hacimli kitaplarını görüyorsanız büyük ihtimalle Türkçe literatürde tanındığı için bu metinleri (kendileri bile okumadan size önermiş olabilirler diye düşünmüyor değilim) size öneriyor olabilirler. Bu gibi felsefe tarihine damga vurmuş isimler belli bir düzey felsefi arka plan gerektirir, bu arka plan elde edildikten sonra okunmalıdırlar. Biz bu türden bir risk almayacağız, hatta öyle ki ilk etapta felsefe tarihi de önermeyeceğiz. Felsefe tarihi elbette önemlidir, ancak felsefeye başlayanlar ilk etapta tarih değil doğrudan problemler ve argümanlar ile temas etmelidir. Bu felsefi problemler zaten okuyucuyu felsefe tarihine kendiliğinden yönlendirecektir. Bu nedenle listede felsefe tarihi kitap önerisi yer almayacaktır, ancak ille de böyle bir yöntem ile felsefeye başlamak istiyorsanız listemizin sonuna bakabilirsiniz.

Öncelikle felsefeye duyulan ilgiyi motive eden ve teşvik yaratan metinleri okuyarak başlamanız daha sonraki süreçte ilgi duyduğunuz alanlara dair daha kapsamlı metinleri okumanızı kolaylaştıracaktır.

---

1- Chris Horner & Emrys Westacott- Felsefe Aracılığıyla Düşünme

Eğer felsefeye dair henüz hiçbir kitap bitirmediyseniz bu kitap çok iyi bir başlangıç olabilir. Türkçesi gayet anlaşılır olup birçok felsefi yaklaşım, problemler ve düşünce deneyleri ile açıklanıyor. Ayrıca kitabın en büyük avantajlarından biri hem Analitik Felsefe hem de Kıta Felsefesi geleneğine dair dengeli bir noktada durması ve iki gelenekten de söz etmesi. Okuyucuyu felsefe tarihinde boğmadan Metafizik, Bilgi Kuramı, Zihin Felsefesi, Bilim Felsefesi, Ahlak Felsefesi, Siyaset Felsefesi, Sanat Felsefesi ve Din Felsefesi alanlarını hem tarihsel hem de çağdaş örnekler ile ele alınıyor. Bilhassa felsefe lisansında olup bizden öneri metin isteyen arkadaşlara sesleniyoruz, bu kitap sizi alanınıza daha da ısındıracaktır.

---

2- David Edmonds & Nigel Warburton- Felsefe Muhabbetleri

Alanında tanınan filozoflarla sohbet ederek, onların uzmanlık alanlarına dair güncel ve tarihsel sorular sorma formatında bir metin olması itibariyle oldukça akıcı bir biçimi var. Önce podcast ile başlayıp daha sonra kitap biçimine dönüştürülen bu proje çağdaş felsefe ile tanışmanız için iyi bir izlek sunuyor. Kitap içinde her felsefe alanında en az beş filozof ile ortalama 10 sayfalık sohbetler ediliyor. Toplamda 25 filozof ile sohbet ediyorsunuz.

• Etik alanında Peter Singer ve Michael Sandel,
• Politika alanında Will Kymlicka ve Anne Philips,
• Metafizik ve Zihin Felsefesi’nde David Papineau ve Barry Stroud,
• Estetik alanında Alain de Botton,
• Din Felsefesi ve Hayatın Anlamı alanında Stephen Law ile olan sohbetler epey ilgi çekici.

Kitabı okurken bazı teknik kavramlara rastlayabilirsiniz, ancak bu kavramları ve yaklaşımları araştırarak yeni ve başka değerli metinlere ulaşmak da oldukça anlamlı olacaktır.

---

3- David Edmonds & Nigel Warburton- Felsefe Muhabbetlerine Dönüş

Bir önceki kitabın devamı olarak görülebilir. Bu sefer 25 değil 27 filozof ile yapılan lezzetli sohbetler yer alıyor. Mizah, keyif, hayvan hakları, etik, zihin, özgür irade, siyaset, rasyonellik, metafizik ve başka alanlarda epey önemli filozoflar epey zor sorulara cevap veriyor. Kitap içerisinde Jeff McMahan, Ned Block, Patricia Churcland, Frank Jakson, Galen Strawson, Daniel Dennett gibi ünlü isimler de yer alıyor. Sözünü ettiğimiz konu başlıkları ölüm, cezalandırma, nefret söylemi, hayatın anlamı gibi daha spesifik konu başlıkları özelinde de konuşuluyor. Türkçe çevirisi gayet anlaşılır, diğer kitaptan önce veya sonra okumanız çok önemli değil.

---

4- Alec Fisher- Gerçek Argümanların Mantığı

Felsefe argümantatif bir disiplindir. Yani bir argüman öne sürer daha sonra ise bu argümanı farklı şekillerde mantıksal bir dizgeyi takip ederek gerekçelendirirsiniz. Ancak kimi felsefe kitap önerileri listesinde Orwell’in 1984 veya Camus’un Yabancı’sı ile felsefeye başlamalısınız gibi tavsiyelere denk geldim. Bu metinlerin hem felsefi hem de edebi değerleri olabilir, ancak felsefenin belli türden yöntem ve kurallara sahip olduğunu gözden kaçırmamalıyız. Daha önceki yazımızda da dile getirdiğimiz gibi felsefe ne keyfi kurulan söylemler bütünü ne de etkili söz söyleme sanatıdır. Bu hatırlatma açısından oldukça değerli bir kitap.

Kitap 11 bölüm ve bir ek bölümden oluşuyor. Argüman çözümleme ve kurma mantığını Marx’dan Mill’e zihin-beden düalizminden bilim felsefesine dek örnekler ile incelemektedir. Dili sizi ilk başta biraz zorlayabilir ancak ilerleyen sayfalarda buna alışmanız zor değil, tavsiye listemizde özel bir yeri olduğunu belirtmek isteriz bu kitabın.

---

5- Cafer Sadık Yaran – Din Felsefesi’ne Giriş

Din felsefesi konusunda Türkçe literatür giderek genişliyor. Artık din felsefesine dair Türkçe metinler bulmakta eskisi kadar zorlanmadığımızı söyleyebiliriz. Neden Küre Yayınları’nın ünlü Akıl ve İman veya Seçme Metinler’i yerine bu kitabı önerdiğimizi sorabilirsiniz. Öncelikle bu kitap oldukça kısa ve öz bir biçimde diğer metinlere geçiş yapmanız için işlevsel olabilir gibi geliyor bize. Küre Yayınları’nın söz konusu kitapları zaten bir aşamada elinizin gitmek zorunda olacağı metinlerdir. Bu kitap içerisinde din felsefesi alanının öneminden ve içeriğinden başlayarak, “Akıl-İman İlişkisi”, “Teizm ve Ateizm Lehine Argümanlar”, “Teizm dışı Tanrı Tasavvurları”, “Kötülük Problemi”, “Dini Çeşitlilik” ve “Ölümden Sonra Hayat” konular işleniyor. Son olarak ise din ile bilim, sanat veya sağlık gibi alanların ilişkisine kısaca değiniliyor. Din felsefesine giriş yapmak için bize en uygun metinlerden biri gibi görünüyor bu kitap.

---

6- Michael Bruce & Steven Barbone – Batı Felsefesindeki 100 Temel Mesele

Kesinlikle kütüphanenizde yer almasını öneririz, hem felsefe tarihi hem de çağdaş felsefeye yönelik bir içerik mevcut. Batı Felsefesi özelinde tartışılmış olan 100 problem bazen 3 sayfa bazen 6 sayfa ile kısaca özetlenerek argüman olarak ifade edilmektedir. Din felsefesinde 13 problem, Metafizik’te 21 problem, Epistemoloji’de 16 problem, Siyaset Felsefesi ve Etik’te 23 problem, Zihin Felsefesi’nde 14 problem, Bilim ve Dil Felsefesi’nde 12 problem tanıtılmaktadır. Problemler tanıtılırken olabildiğince açık ve yalın bir dil kullanılmaktadır.

Felsefenin görece en ön planda olan çalışma alanları ve problemlerini merak ediyorsanız oldukça yararlı bir kaynaktır. Lise ve lisans seviyesi için kaynak arayan felsefe öğretmenlerine özellikle tavsiye edilir.

---

7- John Hospers – Analitik Felsefeye Giriş

Felsefe lisans düzeyinde bir giriş kitabı olduğu söylenebilir. Öncelikle felsefe ve felsefi sorular derken neyi kast ettiğimiz ele alınarak tanım ve anlam üzerinde durulmaktadır. Daha sonra ise bilgi kuramı, gerçeklik ve şüphecilik, bilimsel bilgi ve bilim felsefesi, özgür irade, determinizm gibi konular ele alınmaktadır. Daha sonraki bölümlerdeyse zihin felsefesi ile zihin-beden problemi, din felsefesinde ana tartışmalar ve metaetik ile normatif etik konuları incelenmektedir.

Çok küçük bazı çeviri problemleri olsa bile Türkçe literatür için eşsiz bir kitap olduğunu söyleyebiliriz. Özellikle kaynakçalarda oldukça yerinde yönlendirmeler mevcut. Diğer yandan Analitik Felsefe’ye Giriş için piyasada Jean-Gerard Rossi’nin bir çevirisi bulunmaktadır. Ancak bu kitap giriş metni olması için biraz teknik görünüyor, ilk etapta olmasa bile daha sonra okumak için bu kitabı da edinebilirsiniz.

---

8- Peter Singer – Pratik Etik

İlk basıldığı yıldan sonra yurtdışında birçok farklı üniversite de ders kitabı olarak okutulduğunu biliyoruz. İçerik olarak Uygulamalı/Pratik Etik alanına dair Türkçe en iyi metin olduğunu söylersek abartmış olmayız. Kitap da eşitsizlikler, hayvan hakları ve veganizm, kürtaj, ötanazi, yoksulluk, iklim değişikliği ve çevre gibi konuların yanı sıra şiddet/terör gibi konular ahlaki bir pozisyonda değerlendirilmektedir. Kütüphanenizde yer almasını şiddetle tavsiye edeceğimiz kitaplardan biri olduğunu söyleyebiliriz. Çeviri olarak oldukça başarılıdır. Diğer yandan Singer’ın kendi yaklaşımı olan Tercih Faydacılığı kuramına dair izler ve argümanlarda kitap içerisinde bolca yer almaktadır.

---

9- Nebi Mehdiyev – Çağdaş Epistemoloji’ye Giriş

Daha önce kaleme aldığımız Türkçede Çağdaş Epistemoloji Kitapları listesinde bu kitabı önermiştik. Ancak epistemoloji alanında uzmanlaşmayı düşünmeseniz bile bilgi kuramına dair belli bir düzeyde fikir sahibi olmak istiyorsanız bu kitabı size tekrar önermemiz gerekir.

Bizce çağdaş epistemolojiye dair Türkçe başlangıç metni tartışmasız bir şekilde bu kitaptır. Kitap, Nebi Mehdiyev editörlüğünde hazırlanmış olup hocamızın kendisi de kitapta Temelselcilik, Zagzebski’nin Erdem Epistemolojisi ve içselcilik-dışsalcılık tartışmaları ile ilgili olmak üzere 3 bölüm yazmıştır. Kitaptaki İçselcilik, erdem epistemolojisi, epistemoloji tarihi, şüphecilik ve Güvenilircilik, mantık ve gerçeklik, doğruluk, Doğallaştırılmış Epistemolojisi gibi farklı bölümleri Teo Grünberg, Fatih S. M. Öztürk, Kadir Çüçen, Sait Reçber, Murat Baç, Habip Türker, Harun Tepe, Ahmed Yüksel Özemre gibi hocalarımız kaleme almıştır. Eğer çağdaş epistemolojiye dair ilginiz var ama henüz hiçbir şey okumadıysanız; ilk okumanız gereken kitap budur.

---

10- Thomas Nagel – Zihin ve Evren

Çağdaş zihin felsefesinde bir dönem adından çokça söz ettiren Nagel’in bu kitabı, bilim felsefesi açısından da değerlidir. Kitap içerisinde bilincin maddi olana indirgenip indirgenemeyeceği ele alınarak materyalizm/natüralizm perspektifi ele alınmaktadır. Bu sorular ister istemez realizm, dini yaklaşımlar ve gerçekliğin doğasıyla da bir şekilde ilişkilidir. Bu sebeple yazar bu konulara da değinerek yalnızca bilincin ne olduğu ile ilgilenmediğini göstermektedir. Kitabın sonundaysa sürpriz bir şekilde Nagel’in ünlü düşünce deneyi olan “Yarasa Olmak Nasıl Bir Şeydir?” adlı kısa metni sizi bekliyor.

---

Bonus 1: Thomas Nagel – Her Şey Ne Anlama Geliyor?

Toplamda 94 sayfa olan bu metin, oldukça usta bir isim tarafından çevrilmiş gibi görünüyor. Çeviri o kadar akıcı ki, okurken “Bir Türk felsefeci tarafından mı yazıldı?” diye düşünebilirsiniz. Kitap içerisinde Nagel, 9 farklı konuya dair düşüncelerini ifade ediyor. Her konu ortalama 10 sayfa ile ele alınıyor ve okuyucuya bol bol “yerinde” sorular soruluyor. Ele alınan konular ve sorular şüphecilik, zihin felsefesi, düalizm ve fizikalizm, dil felsefesi, özgür irade problemi, hayatın anlamı, ahlaki doğruların kökeni, adalet, ölüm ve yaşama dair olup emek/zaman maliyeti açısından son yıllarda okuduğum en iyi felsefeye giriş kitaplarından biri olduğunu söyleyebilirim. Konu başlıkları şöyle:

• Herhangi Bir Şeyi Nasıl Biliyoruz?,
• Diğer Zihinler,
• Zihin-Beden Problemi
• Kelimelerin Anlamı
• Hür İrade
• Doğru ve Yanlış
• Adalet
• Ölüm
• Yaşamın Anlamı

---

Bonus 2: Anthony Kenny- Felsefe Tarihi

4 ciltten oluşan bu değerli çalışmanın hepsini okuduğumu söylersem bu doğru olmaz. Çoğunlukla çalıştığım veya merak ettiğim bir konuda ilgili bölümü okuduktan sonra kitabın kapağını kapatmışımdır. Ancak merak ederek açtığım bölümü okuduğumda birçok açıdan tatmin olduğumu ve hayal kırıklığına uğramadığımı söyleyebilirim. Diğer yandna raflarda birçok farklı felsefe tarihi metni bulmanız mümkün. (Alfred Weber, B. Russell, Frank Thilly veya Ahmet Arslan’ın ilgili kitapları gibi)

Çoğunlukla memnun kaldığım ve çevremden de olumlu dönüşler geldiğini gördüğüm için Kenny’nin felsefe tarihini önereceğim. Oldukça kapsamlı olan bu seri şu bölümlerden oluşmaktadır:

• Antik Felsefe / Batı Felsefesinin Yeni Tarihi 1. Cilt
• Ortaçağ Felsefesi / Batı Felsefesinin Yeni Tarihi 2. Cilt
• Modern Felsefe’nin Yükselişi / Batı Felsefesinin Yeni Tarihi 3. Cilt
• Modern Dünyada Felsefe / Batı Felsefesinin Yeni Tarihi 4. Cilt

---

Sonradan Gelen Güncelleme

Listemize Etik, Siyaset Felsefesi, Bilim Felsefesi, Din Felsefesi, Metafizik, Zihin Felsefe ve Metafelsefe ile ilgili 7 öneri kitap daha eklemeye karar verdik.

Ek-1: Etik Nedir? (Fred Feldman)

Etik gibi felsefenin en geniş kapsamlı alanlarından birine dair yalnızca Pratik Etik alt dalına ilişkin kitap önermek istemedik. Etik disiplini içerisinde, Pratik Etik’in yanı sıra Normatif Etik ve Metaetik gibi alanlar da yer almaktadır. Bu kitap hem Normatik Etik ve Metaetik alanında Türkçe felsefe literatüründe yer alan geniş kapsamlı metinlerden biridir. Yayın tarihi, içeriğin eskimiş bir literatüre yaslandığı şüphesini uyandırmamalı, hala güncelliğini koruyan bir metin olduğunu söyleyebiliriz. Kitapta 15 alt bölüm ve sonuçlar bölümü yer almaktadır:

1. Ahlak ve Etik
2. Eylem Faydacılığı Nedir?
3. Eylem Faydacılığı: Lehte ve Aleyhte Argümanlar
4. Eylem Faydacılığının Sorunları
5. Kural Faydacılığı
6. Egoizm
7. Kant I
8. Kant II
9. Kant ve Rawls
10. Ross’un Biçimciliği
11. Görecilik
12. Metaetik’te Doğalcılık
13. Moore ve Gayri-Doğalcılık
14. Duygusalcılık
15. Kuralcılık
16. Sonuçlar

Özellikle Kant ve Faydacılık üzerine epey bilgilendirici ve düşündürücü bir kitaptır.

---

Ek-2 : Din Felsefesi: Seçme Metinler (Michael Peterson, William Hasker, Bruce Reichenbach & David Basinger)

Din felsefesi alanında Türkçe oldukça geniş bir literatür mevcuttur. Seçme Metinler, birçok kişi için birinci sınıf bir din felsefesi derlemesidir. Kitabın en büyük avantajı, din felsefesine dair en çok tartışma yaratan veya etki yaratan metinleri birebir sunmasıdır. Yani çoğunlukla bir inceleme, değerlendirme veya analiz değil doğrudan orijinal metin ile temas ediyorsunuz.

Daniel Dennett’ten Michael Martin’e; William Alston’dan Thomas Aquinas’a; Clifford’dan Kierkegaard’a; John Hick’ten Alvin Plantinga’ya, David Hume’a, William Paley’e, William Rowe’a, Paul Tillich’e, J. L. Mackie’ye, Antony Flew’e, Alston’a, Swinburne’e, Clifford’a, Leibniz’e, İbn Rüşd’e, Buda’ya kadar birçok ismin düşünceleri yer almaktadır.

Toplam 843 sayfa olan derlemenin alt bölümleri şöyledir:

• I. Dinin Mahiyeti
• II. Dini Tecrübe
• III. İman ve Akıl
• IV. İlahi Sıfatlar
• Tanrı’nın Varlığı Lehine Argümanlar
• Tanrı’yı Argümansız Bilmek
• Kötülük Problemi
• İlahi Fiil
• Dini Dil
• Mucizeler
• Ölüm Sonra Hayat
• Din ve Bilim
• Dini Çeşitlilik
• Din ve Ahlak

---

Ek-3: Çağdaş Siyaset Felsefesine Giriş (Will Kymlicka)

Siyaset felsefesi gibi bir alana dair hangi kitabı önermemiz gerektiği konusunda epey zorlandığımızı söylemek gerek. Kymlikca, çokkültürlülük konusunda en tanınan felsefecilerden biri olup, azınlık hakları konusunda birçok hükümete danışmanlık yapmıştır. Bu kitabını seçme sebebimiz, yazarın eşitlik, özgürlük ve adalet gibi merkezi önemdeki kavramları hem Marksizm hem Liberalizm hem de Egaliteryanizm gibi farklı ideolojiler açısından geniş kapsamlı bir şekilde ele almak konusundaki titizliğidir.

Metin içerisinde sosyal adalet, vergilendirme, yeniden dağıtım, bencillik, milliyetçilik, göçmen ve azınlıklar, haklar, erdemler, devlet ve cinsiyet konuları da yer almakta olup alt bölümleri şöyledir:

1. Giriş
2. Faydacılık
3. Liberal Eşitlik
4. Liberterlik
5. Marksizm
6. Cemaatçilik
7. Yurttaşlık Kuramı
8. Çokkültürlülük
9. Feminizm

---

Ek-4: Bilim Felsefesi (Alex Rosenberg)

Bilim felsefesine ilgi duyan bir okuyucu, çoğu zaman Kuhn, Popper ve Lakatos çerçevesinde dönen tartışmalarla ilgili kitaplara kolayca ulaşabilir ve bu filozoflar ile ilgili yapılmış yüzlerce makaleye göz gezdirebilir. Bu sebeple daha çağdaş, farklı bir isim ve kitap önermek istedik.

Rosenberg, sosyal bilimler alanında birçok çalışmasına bulunan, fakat daha sonra biyoloji ve fizik pozitif bilimlere odaklanıp metafizik gibi felsefi disiplinlerle de her zaman yakın temasta olan bir filozoftur. Böylesi bir interdisiplinerlik az rastlanır bir niteliktir ve kitapta da kendini göstermektedir. (Diğer yandan çeviride birkaç aksaklık olduğunu da belirtmemiz gerek.)

Kitap 411 sayfadan olup 15 alt bölümden oluşmaktadır. Kitap içerisinde bilim-felsefe ilişkisi, bilimin kültürel anlamı, bilimsel açıklama, bilimsel yasa, nedensellik, istatiksel olasılık, bilimsel kuramların metafiziksel ve epistemik açılımı, tümevarım, bilim tarihi, Natüralizm, objektiflik gibi konular yer almaktadır:

1. Felsefe ve Bilim
2. Bilim Felsefesi Niçin Önemlidir?
3. Bilimsel Açıklama
4. Yasaların Açıklama Gücü
5. Nedensellik, Sağın Olmayan Yasalar ve İstatiksel Olasılıklar
6. Biyoloji ve “Özel Bilimlerde” Yasalar ve Açıklamalar
7. Bilimsel Kuramların Yapısı
8. Bilimsel Kuramlarla İlgili Epistemik ve Metafizik Meseleler
9. Kuram İnşası-Model İnşası
10. İndüksion ve Olasılık
11. Doğrulama, Yanlışlama ve Eksik Belirlenim
12. Bilim Tarihinin Çıkardığı Güçlükler
13. Bilim Felsefesinde Doğalcılık
14. Bilimin Tartışmalı Karakteri
15. Bilim, Görecilik, Nesnellik

---

Ek-5: Metafiziğin Temelleri (Enis Doko)

Kitabın oluşumu sırasında Bilkent Üniversitesi Felsefe Bölümü’nden Tufan Kıymaz’ın okuma grubunda yer alma ve taslağa göz gezdirme fırsatını bizzat yakalamış biri olarak, Analitik Metafizik üzerine Türkçe felsefede yer alan birkaç metinden biri olduğunu söyleyebilirim. Ayrıca 2020 yılında yayınlandığı için, alana dair en güncel Türkçe metin olduğunu da söyleyebiliriz.

Ne yazık ki metafizik kavramının, inanç ve sezgi ile beraber, yaygın bir pejoratif kullanımı söz konusu. Felsefede “metafizik”; cinler, melekler, vücut çakraları veya telekinezi değil; özgür irade, zamanın doğası, gerçeklik, matematik, nitelikler veya nedensellik konularının incelendiği bir disiplindir.

Öncelikle metafizik konusunda çok farklı pozisyonların olduğunu ve bu kitap gibi bir metafizik kitabından pür objektiflik beklemekten ziyade, tartışmayı nasıl ele aldığına yani nasıl bir metodoloji ile hareket ettiğine odaklanmak her zaman için daha yararlıdır. Doko da, ona makul gören yaklaşımlardan da söz ederek oldukça makul bir metodoloji ile bu metni kaleme almıştır.

1. Kitabın alt bölümleri şöyledir:
2. Metafiziğe Giriş (Metametafizik)
3. Doğruluk ve Doğru Yapıcı Teorisi
4. Özellikler
5. Tikeller
6. Nedensellik
7. Doğa Yasaları
8. Var Olmak
9. Özel Birleşim Sorusu
10. Modalite
11. Zaman Teorileri
12. Devamlılık
13. Özgür İrade
14. Kişi Aynılığı Sorunu
15. Soyut Nesneler

---

Ek-6: Madde ve Bilinç (Paul M. Churchland)

Churcland, eşi ile birlikte (Patricia Churchland) Nörofelsefe ve Eleyici Materyalizm’in kurucularından kabul edilmektedir. “Madde ve Bilinç” kitabı materyalist bir çizgiden, özellikle de Eleyici Materyalizm çerçevesinden kaleme alınmıştır. Geçmiş dönemlerdeki bilim insanı-filozof konseptine geri dönüyor olabiliriz bu kitap hem felsefe hem nöroloji hem de bilişsel bilimler kesişiminde yer alması itibariyle eşsiz bir interdisiplinerlik taşımaktadır. Kitapta yaşamın nasıl evrimleştiği, evrende yaşamın olup olmadığı, yapay zeka çalışmalarının temel mantığının ne olduğu veya bir problemin nasıl ele alınması gerektiği gibi konu başlıklarını felsefi bir biçimde incelenmektedir. Her bölüm sonunda ele alınan konuyla ilgili temel okuma önerileri yer almaktadır. Bu elde edilmesi epey zor olan bir literatüre kolayca girmenizi sağlamaktadır. Felsefe tarihindeki köklü sorular hatırlatılmakta ve geleceğin dünyasının problemlerine değinilmektedir. Bakış açınızı genişletmek için ilginç sorular ele alınmaktadır.

Günümüz filozofları ne gibi tartışmalarla meşgul olmaktadır? Hem bu soruya yanıt bulmak hem çağdaş felsefenin manzarasını kavramak hem de zihin felsefesine giriş yapmak için oldukça iyi bir kitap olmakla birlikte “Analitik felsefe nedir ve nasıl yapılır?” sorusuna cevap olabilecek örnek bir yapıya sahiptir. Bu nedenle de Chalmers’tan Dennette’e kadar birçok çağdaş filozof tarafından hala sık sık alıntılanmaktadır.

İçindekiler:

• Bölüm 1: Bu Kitap Ne Hakkında?
• Bölüm 2: Ontolojik Sorun (Zihin-Beden Sorunu)
• Bölüm 3: Semantik Sorun
• Bölüm 4: Epistemolojik Sorun
• Bölüm 5: Yöntembilimsel Sorun
• Bölüm 6: Yapay Zeka
• Bölüm 7: Nörobilim
• Bölüm 8: Bakış Açımızı Genişletmek

---

Ek-7: Analitik Felsefe Nedir? (Hans-Johann Glock)

Felsefede ne gibi yaklaşım ve gelenekler vardır? Bu, epey zor ve geniş kapsamlı bir yanıt gerektiren sorudur. Antik Yunan’dan bugüne birçok felsefe hareketi ve geleneği olduğunu söylemek mümkündür. Bu gelenekler, belirli coğrafya ve kültürlerde entelektüel olarak kısmen daha baskın hale gelmiştir: Alman İdealizmi’nin Batı ve Orta Avrupa’da etkili olması gibi. Bu, bir anlamda oldukça beklendik bir durumdur; en nihayetinde felsefenin toplumsal koşullardan tümüyle bağımsız olduğunu iddia etmek epey hatalı olurdu. Bu anlamda Analitik Felsefe ve Kıta Felsefesi geleneklerini bu türden coğrafi ve toplumsal koşullar etrafında ele almak yararlı olacaktır. Kitabın en büyük başarılarından biri de tam olarak budur: Analitik felsefeyle ilişkili tarihsel, kültürel, toplumsal, siyasi birçok farklı etkeni göz önüne alarak doğrudan birincil kaynaklara başvurarak yazılmış olması.

Bu kitap yurtdışında da sıkça gündem olmuştur ve muhtemelen Türkçe felsefe literatüründeki metafelsefe bağlamındaki en geniş kapsamlı Analitik felsefe metnidir. Bilime bakış, yazım tarzı, kullanılan dilin açık ve titiz olması, başvurulan felsefi yöntemin ne olduğu, mantık ve argümantasyon kullanma, belli başlı ilgi alanlarına görece daha çok eğilmek, jeobilbilimsel kuram ve başkaca birçok etken tema işlenerek Analitik ve Kıta felsefesi arasında kimi farklılıklar Aile Benzerlikleri Kuramı ve Genetik-Soy Ağacı kuramı çerçevesinde ele alınmakta ve bir Analitik felsefeci gözüyle Analitik felsefe, oldukça geniş bir kapsam ve derinlikte işlenmektedir. Kuru bir felsefe tarihi anlatımı yoktur, yer yer argümanlar ve eleştiriler de kendini göstermektedir.

İçindekiler:

• 1. Bölüm: Giriş
• 2. Bölüm: Tarihsel Araştırma
• 3. Bölüm: Coğrafya ve Dil
• 4. Bölüm: Tarih ve Tarih Yazımı
• 5. Bölüm: Doktrinler ve Konular
• 6. Bölüm: Yöntem ve Tarz
• 7. Bölüm: Etik ve Politika
• 8. Bölüm: Tartışmalı Kavramlar, Aile Benzerlikleri ve Gelenek
• 9. Bölüm: Günümüz ve Gelecek

---

Ek-7: Çağdaş Etik Tartışmaları – (Murad Omay)

Türkçe literatürdeki çağdaş etik yaklaşımları ve tartışmalarına dair en temel giriş kitaplarından biri. Kitap genel anlamda çağdaş ahlak felsefesine giriş yapmak isteyenler için literatür manzarasını sunmakta ve temel okuma önerileri içermektedir. Büyük oranda Analitik felsefe içerisinde tartışılagelen konuları içermekle birlikte Kıta Avrupası felsefesine ilişkin meselelere de yer verilmektedir. Değer teorileri, normatif etik, uygulamalı etik ve metaetik alanına dair birçok başlık yalın ve açık bir dille incelenmektedir.

• Değer Teorisinde Çağdaş Tartışmalar
  Özel İyi
  İyi Durumdalık
• Normatif Etikte Çağdaş Tartışmalar
  Sonuççu Gelenek
  Deontolojik Gelenek
  Erdem Etiği Geleneği
  Kıta Avrupası Felsefesi Etik Geleneği
• Uygulamalı Etikte Çağdaş Tartışmalar
  Biyoetik
  Hayvan Etiği
  Çevre Etiği
  Toplumsal Etik
  Politik Etik
  Hukuki Etik
  İş Etiği
  Meslek Etiği
• Metaetikte Çağdaş Tartışmalar
  Ahlaki Dil
  Ahlaki Metafizik Ya Da Ontoloji
  Ahlaki Epistemoloji
  Ahlaki Psikoloji
  Kapsayıcı Metaetik Teoriler
  Diğer Bazı Metaetik Tartışmalar

---

Bu önerilerimiz de dikkatinizi çekebilir:

• Analitik Felsefe Kitap Önerileri
• Analitik Felsefe İçin Bazı Temel Kaynaklar
• Kendi Kendine Öğrenenler İçin Analitik Felsefe Okuma Listesi
• Türkçede Çağdaş Epistemoloji Kitapları
• Türkçede Analitik Din Felsefesi Çalışmaları
• Türkçede Bilişsel Bilim Kitapları
• Türkçede Yapay Zekaya Dair 14+2 Kitap