Kötülük Problemi – Thomas Metcalf | Öncül Analitik Felsefe

Birçok insan Tanrı’ya inanmakta ve Tanrı’nın kadir-i mutlak (mutlak kudretli), alim-i mutlak (mutlak bilgili) ve ahlaken mükemmel bir varlık olduğunu kabul etmektedir. (1)

Fakat dünya çok fazla kötülük barındırmaktadır: dayanılmaz acı, prematüre ölüm ve ahlaki kötülükler gibi.

Bu, bazı soruları gün yüzüne çıkarmaktadır: Tanrı niçin böyle kötülüklere izin verir ki? Bu yapması için iyi bir sebep var mıdır? Veya bu kötülükleri engelleyecek bir Tanrı’nın olmaması söz konusu sebeplerden biri midir?

Bu soruları sormak Kötülük Problemi ile ilgilenmeyi gerektirir. (2)

Problem, kötülüğün Tanrı’ya inanmamak için bir sebep sunup sunmadığıdır. Kötülük hakkında söylenebilecek dört şey vardır, bunlar kötülüğün Tanrı’nın var olmadığının delil olmasından, Tanrı’nın varlığına karşı hiçbir kanıt teşkil etmemesine dek uzanan görüşlerdir.

1. Çelişkisel Kötülük Problemi

Kötülük probleminin ‘Çelişkisel’ veya ‘mantıksal’ versiyonları, kötülüğün varlığının Tanrı’nın varlığı ile mantıksal olarak çelişkili olduğunu iddia etmektedir: Tanrı’nın varlığına ve kötülüğe aynı anda inanmak; beş kenarlı bir kareye inanmak türündeki bir çelişki gibidir. (3)

Birçok felsefeci bugün bu argümanı reddetmektedir. (4) Onlar, Tanrı’nın bazı kötülüklere izin vermek için yeterli bir sebebinin olabileceğini düşünür: örneğin karakter gelişimi, temelinde bazı kötülükler içeren zorluklarla baş etmeyi gerektirir. Bu savunmalar (5) Tanrı’ya ve kötülüğe aynı anda inanmanın hiç de çelişkili olmadığını gösteriyor gibidir.

2. Delilci Kötülük Problemi

Diğer felsefeciler kötülüğün yalnızca varlığının Tanrı’nın var olmadığını kanıtlamadığını savunmaktadır, fakat bizzat kötülük hakkındaki gerçekler Tanrı’nın varlığına karşı iyi bir kanıt teşkil eder. (6)

Muhtemelen milyarlarca kötülük vardır ki biz, eğer bir Tanrı varsa, bunlara neden izin verdiğini bilmiyoruz. Çoğu kişi şunu savunmaktadır, eğer bir tane bile gereksiz kötülük örneği bile mevcutsa – yani Tanrı’nın eşit derecede veya daha büyük bir iyiliği kaybetmeksizin ve eşit derecede veya daha büyük bir kötülüğe izin vermeden engelleyebileceği kötülük mevcutsa – o halde Tanrı yoktur. (7)

Teistlerin bütün kötülükleri makul şekilde meşru kılabilecek bir açıklama veya açıklamalar dizisi bulmak için sebebi vardır. Bu, Tanrı’nın böyle bir kötülüğe neden izin verdiğine veya bu kötülüğün açıkça göründüğü kadar güçlü bir kanıt olmadığına dair makul teodiseler ya da açıklamalar bulma çabasını içermektedir. En iyi iki teodisenin özeti aşağıda verilmiştir.

2.1. Özgür İrade

Birçok teist, insanların değerli bir özgür iradeye sahip olmasının çok büyük bir iyilik olduğunu düşünmektedir, ki bu iyilik zaman zaman ondan ortaya çıkan kötülüğe değmektedir. (8) Bunun kötülük için makul bir açıklama olması şu iddiaların meşrulaştırılmasına bağlıdır:

(a) biz liberteryen özgür iradeye sahibiz (9) (felsefeciler tarafından çoğunlukla reddedilen bir inanç (10) );
(b) (örn.) Stalin’in özgür iradesi, öldürdüğü milyonlarca insanın hayatından daha değerliydi (muhtemelen, onların özgürce irade ettiği hayatta kalma tercihlerine karşı);
(c) Tanrı bizim sadece kararlarımızı almamıza değil onlardan kaynaklanan sonuçların etkilerine de izin vermelidir (11); ve
(d) doğal görünen felaketlerin ve hastalıkların bile hepsi, insan olmayan hayvanlara zarar verenler de dahil olmak üzere (12), özgür iradeli kötü ruhani varlıkların seçimlerinin sonuçlarıdır. (13)

2.2. “Ruh Yapma”

Belki de kötülüğe karşı koymak ve ona özgürce karşılık vermek çeşitli erdemleri geliştirmektedir, şefkat, cömertlik ve cesaret gibi. (14)

Bunun kötülüğü açıklaması için, teistin şunları savunması gerekmektedir:

(a) Tanrı eşit şekilde değerli fakat daha az zarar verici başka hiçbir şekilde bu erdemleri bizde geliştiremezdi (örn. En başta ahlaken duyarlı insanlar yaratıp buna göre kötülüğü azaltarak);
(b) tüm kötülüklerin ruh yapmaya katkı sağladığı makul şekilde düşünülebilir; ve
(c) Smith’in Jones’u acı çekerken gördüğünde geliştirdiği şefkat, Tanrı’nın Jones’u bu şefkati oluşturmak için amaca yönelik bir araç olarak kullanmasını (veya Jones’un kullanılmasına izin vermesini) meşru kılmaktadır. (15)

Bunlar ve diğer teodiseler düşünüldüğünde, kötülüğün ne kadar kanıt teşkil ettiğini ve Tanrı’nın varlığına dair herhangi bir kanıta karşı ne kadar ağırlığa sahip olduğunu sormamız gerekmektedir. Bu açıktır ki çok karmaşık olacaktır.

3. Ağır Basan Delil?

Teistler, Tanrı’nın varlığı lehine, onun tüm kötülükler için bir amacının olduğunu tereddüt etmeden düşünmemizi haklı kılacak derecede fazla kanıtın olduğunu savunabilirler. (16)

Bu argümanları burada inceleyemeyiz, fakat dünyada ciddi, akıl almaz milyarlarca kötülük örneğinin olduğunu göz önünde tutmalıyız. Bu yüzden, bu savunmanın başarılı olması için, muhtemelen Tanrı’nın varlığı için çok güçlü kanıt olmalıdır. Ayrıca, felsefecilerin önemli bir çoğunluğu teizmi reddetmektedir (17), sonuç olarak Tanrı’nın varlığı lehine az sayıda iyi kanıt olduğuna inanıyor görünmektedirler. Bundan dolayı, bu strateji kötülüğü açıklamak için, genelde kabul görmeyen bir takım argümanlara başvurmayı temel alıyor gibidir.

4. Kötülük Kanıt Değil mi?

Bazı savunmalar kötülüğün Tanrı’nın varlığına karşı hiçbir kanıt teşkil etmediği fikrine uzanmaktadır.

Bazılarına göre Tanrı’nın kötülüğüe neden izin verdiğini anlamayı beklememeliyiz, bu yüzden de bazı kötülüklerin gereksiz olup olmadığı konusundaki yargı kabiliyetimizden fazla emin olmamalıyızdır. (18) Eğer Tanrı varsa, dünyadaki tüm kötülükler için bir amacı olabilir, bizim anlamadığımız veya anlayamadığımız bir amaç, bu yüzden de dünyadaki bazı kötülüklerin meşru olduğuna dair şüphemize güvenmemeliyizdir. (19) Bu genelde, benzer bir argümanın sahip olduğumuz diğer inançlar hakkında da öne sürülüp sürülemeyeceği sorusunu ortaya çıkarmaktadır, ki bu soru da bilim, ahlak, hatta Tanrı’nın varlığına dair argümanlar için dahi derin, genel bir şüphecilik hali yaratmak yönünde bir tehdit oluşturur. (20) Tanrı gizemli şekilde hareket ediyorsa, Tanrı’nın beni bir şeylere inanmam konusunda yanlış yönlendirmek için bazı anlaşılmaz sebeplerinin olması ihtimalini nasıl değerlendirebilirim, örneğin diğer zihinlerin varolduğu, geçmişin varolduğu, dış dünyanın varolduğu, sığ bir gölette boğulan bir çocuğu kurtarmam gerektiği gibi inançların doğru olduğuna nasıl emin olabilirim? Bu muhtemelen son yıllarda kötülük problemi hakkındaki tartışmanın ana odağıdır.

Son olarak, bazı felsefeciler Tanrı’nın varlığının gereksiz kötülük ile aslında uyumlu olduğunu savunmaktadır. (21), ne var ki çoğu felsefeci buna katılmamaktadır. (22)

5. Sonuç

Eğer her bir kötülük Tanrı’nın varlığına karşı az da olsa kanıt teşkil ediyorsa, tarihteki milyarlarca ve milyarlarca kötülük örneği büyük bir yığın oluşturabilir. Çoğu insana göre, kötülük problemi yalnızca soyut bir bulmaca değildir, çünkü Tanrı’nın nasıl olduğu hatta var olup olmadığı konusundaki temel inançlarına karşı zorluk çıkartmaktadır.

Thomas Metcalf- “The Problem of Evil”, (Erişim Tarihi: 03.12.2020)

Çevirmen: Evren Yüksel

Site Editörü: Taner Beyter

Dipnotlar

^[1] Anselm 1965 [1077-78]: ch. 2.
^[2] Kötülük problemi kötülüğün varlığından veya kötülüğün türlerinden yola çıkarak Tanrının varolmadığı sonucuna giden argümanlar kurmayı içermektedir. Bu yüzden kötülük problemi kötülük argümanı olarak da adlandırılır.
^[3] Mackie 1955. Sonraki bölümde tartışılan “Delilci” argüman versiyonları genelde kötülüğün tümüne odaklanır ve bunlar da “çelişkisel” argümanlar olarak görülebilir: iddiaya göre Tanrının varlığı hiçbir gereksiz veya amaçsız kötülüğün -Tanrının eşit derecede veya daha büyük bir iyiliği kurban etmeden ve eşit derecede veya daha büyük bir kötülüğe izin vermeden engelleyebileceği kötülük- varolmamasını gerektirir fakat böyle gereksiz veya amaçsız kötülükler vardır, bu da mantıksal bir çelişkidir.
^[4] Rowe 1979: 335.
^[5] Bir “savunma” Tanrı ve kötülüğün çelişkili olmadığına dair bir açıklama girişimidir. Savunmalar, Tanrının kötülüğe neden izin verdiğini açıklamaya çalışan teodiseler ile (iki tanesi yazıda sunuldu) yakından bağlantılıdır. Savunmalar ve teodiseler farklıdır: savunmalar, ne olduklarından emin olmasak da bazı muhtemel açıklamalar olduğunu söyler, teodiseler ise bu asıl açıklamayı ortaya koymaya çalışır
^[6] Rowe 1979; Draper 1989; Tooley 2014: § 3.2.1.
^[7] Howard-Snyder and Howard-Snyder 1999.
^[8] Plantinga 1977: 29-59.
^[9] Liberteryen özgür iradenin ne olduğuna dair bir açıklama için bkz Jonah Nagashima- Free Will and Free Choice. Özgür irade konusundaki liberteryenlere göre (aynı isimdeki politik görüşle alakasızdır) özgür seçimler, geçmiş veya doğa kanunları (veya başka herhangi bir şey) tarafından nedensel olarak belirlenmeyen seçimlerdir, bu yüzden de determinizm yanlıştır, fakat bu seçimler yine de nihai olarak rastgele değildir çünkü seçimlerimizin nihai kaynağı bizizdir. Özgür iradenin diğer geniş tanımı bağdaşmacı özgür irade görüşünündür. Özgür riadenin bu teorisine göre, bizim ne yapacağımız belirlenebilir, fakat eylemlerimiz hala özgür irade ile yapılabilir eğer ki, örn., biz yapmak istediklerimizi yapıyor ve kendi isteklerimiz doğrultusunda hareket ediyorsak görünüşe göre, özgür iradeye dair bu görüşte Tanrı bizim çok kötü şekilde davranmamamıza sebep olabilirdi, ve biz bu kötülükleri yapmamayı özgürce seçebilirdik, bu yüzden özgür irade savunması bağdaşmacılar için bir seçenek değildir.
^[10] Bourget and Chalmers 2014.
^[11] Bu yüzden, örn., Stalin birini öldürme seçimini özgürce yapabilir, fakat bu seçimin etkisi –yani, birinin gerçekten öldürülüp öldürülmemesi- başka bir konu gibi görünmektedir. Bu yüzden, soru şudur ki, eğer Tanrı varsa, bizim (büyük bir iyilik olduğu düşünülen) özgürce kararlar vermemize izin verip, bunların bazılarından ortaya çıkan çok kötü etkileri engelleyebilir miydi, ve bu çok kötü etkileri engellemekte haklı olur muydu.
^[12] Rowe 1979: 337.
^[13] Plantinga 1977: 58.
^[14] Hick 2007: 253-61.
^[15] cf. Kant 1987 [1785]: 4:429; Trakakis 2008.
^[16] cf. Rowe 1979: 338.
^[17] Bourget and Chalmers 2014.
^[18] Howard-Snyder and Howard-Snyder 1999: 115.
^[19] Wykstra 1998.
^[20] Draper 1998: 188; Russell 1998: 196-98. Kötülük problemine karşı, bizim herhangi bir kötülüğün gereksiz veya amaçsız olduğunu bilmemizin olası olmadığı yönündeki genel cevap “şüpheci teizm” olarak bilinmektedir, çünkü şüpheciler bizim bir tür bilgi sahibi olduğumuzu reddetmektedir. Şüpheci teizm hakkındaki bir kaygı, ona dair motivasyonların diğer şüphecilik türlerine yol açtığı veya onları meşrulaştırdığı sorusudur.
^[21] van Inwagen 2000; Kraay 2010. van Inwagen’in argümanı karmaşıktır ve bazı meşru olmayan kötülüklere izin vermekte sorun görmeyen (tartışmalı) iddiaya dayalıdır, örn., birinin hapiste adil olan süreden biraz daha fazla kalmasına izin vermekte sorun olmayabilir çünkü bazen muğlak sınırlar çizilmelidir. Buradan yola çıkarak, van Inwagen “azar azar” argümanına benzer bir şey ortaya koyar (muğlaklık hakkında kaygılar için: bkz. Darren Hibb – Vagueness ), bu argümana göre meşru olmayan az bir kötülüğe izin verilebilirse, sonrasında azıcık daha fazlasına izin verilebilir, sonrasında biraz daha fazlasına da izin verilebilir, sonuç olarak meşru olmayan her kötülüğe izin verilebilir.
^[22] Howard-Snyder and Howard-Snyder 1999; Trakakis 2003.

Referanslar

Din Felsefesine Dair Diğer İçeriklerimiz

Ateizmi Kanıtlamanın İki Yolu – Quentin Smith
Din Felsefesine Giriş: Felsefe, Tanrı’nın Varlığına Dair Ne Söyleyebilir? – Taner Beyter
Din veya İlahi Buyruk Teorisi – Steve McCartney & Rick Parent
Ateistler Doğaüstüne İnanabilir mi? – Berat Mutluhan Seferoğlu
Din Felsefesinin Alanı ve Önemi Hakkında – Charles Taliaferro & Elsa J. Marty
Kozmolojik Kanıt ve İki İtiraz – Zikri Yavuz
Cömertliğin İstismarı – Talha Gülmez
Tanrı ve Zaman – Gregory E. Ganssle (Internet Encyclopedia of Philosophy)
Kelam Kozmolojik Argümanı’na Giriş – Berat Mutluhan Seferoğlu
Cehennem Problemi: Allah’ın Adaletinin Sınırları – Talha Gülmez
Bilim + Din – Tom McLeish
Craig’in Metaetik Ahlak Argümanı’nın ve Teistik Metaetik Teorilerinin Eleştirel Bir Değerlendirmesi – Berat Mutluhan Seferoğlu
Reformcu Epistemoloji ve Temel İnançlar – Taner Beyter
Reformcu Epistemoloji ve Tanrı İnancı – Taner Beyter
İnce Ayar Argümanı Ve Bilinç – Alex Malpass
Tanrı Nerede? – Edward Feser
Seküler Bir Ahlakın Olanaklılığına Dair Bir Metaargüman – Talha Gülmez
Doğal Teoloji ve Doğal Din – Andrew Chignell & Derk Pereboom (Stanford Encyclopedia of Philosophy)
Olumsallık Argümanı Üzerine Bazı Düşünceler – Jonathan David Garner
Olumsallık Argümanı’nı Çürütmek – Jonathan David Garner
Acı ve Hazzın Biyolojik Rolüne Dayalı Argüman – Jeffery Jay Lowder
Tanrı’nın Kanıtı Olarak Kötülük? – Melinda Penner
Anselm’in Ontolojik Argümanı – Edward Feser
Mucizeler ve Edward Feser – Jonathan David Garner
Zaman, Uzay ve Tanrı – Edwerd Feser
Dini Epistemoloji: Alvin Plantinga Örneği – Musa Yanık
Çünkü Tanrı Öyle Söylüyor: İlahi Buyruk Teorisi Üzerine – Spencer Case
Tanrı’ya Dair Ahlaki Argümanlar (1): Kanıt Temelli Biçimler – John Danaher
Tanrı’nın Varlığına Dair Tasarım Argümanları – Thomas Metcalf
Daha İyi Bir Dünyanın Olmayışı Problemi: Mümkün Dünyaların En İyisi – Kirk Lougheed
Hür İrade Savunması – Alvin Plantinga
Üçlübirlik İnancı Tutarsız mı? – Yeşua Özçelik
Tanrı Yalan Söyleyebilir mi? – Dallas G Denery II
Tanrı’nın Varlığına Dair “İnce Ayar” Argümanı – Thomas Metcalf
Dini İnançlar İçin Epistemik Eşitliğin İmkânı: Parite Argümanı – Musa Yanık
Klasik Ontolojik Argüman’ın Ateistik Eleştirisi – Mehmet Mirioğlu
Üçlübirlik İnancının Tutarsızlığı Argümanı– Jeffery Jay Lowder
Teistler İçin +20 Soru – Jeffery Jay Lowder
Ted Drange’nin Yaratılış-Karşıtı Argümanı – Jeffery Jay Lowder
Natüralizme Karşı Özgür Düşünme Argümanı’yla İlgili Problem – Alex Malpass
Alternatif Tanrı Konseptleri – Jonathan David Garner
Vahiy Epistemolojisi İçin Sonsuz Gerileme – Alex Malpass
Teoloji ve Analitik A Posteriori – Edward Feser
Augustine ve İdam Cezası Üzerine – Edward Feser
İnanmanın Günahı – Arif Ahmed
Kötü bir Tanrı’nın Varlığına Yönelik Kümülatif Bir Sebep – Jonathan David Garner
Teizme Karşı Biyolojik Evrim Kanıtı – Jeffery Jay Lowder
Evrenin Nedensiz Başlangıcının Metafiziksel Zorunluluğuna İlişkin George Nakhnikian’a Bir Cevap – Quentin Smith
Kusurlu Bir Tanrı – Yoram Hazony
Yeni Ateistler – James E. Taylor (Internet Encyclopedia of Philosophy)
Yeni Ateizm Eleştirel Bir Değerlendirme – Berat Mutluhan Seferoğlu
Bilim ve Din: Epistemik Bir Bakış – Nebi Mehdiyev
Plantinga’nın Dini Dışlayıcılık Savunusunun Eleştirisi – Nebi Mehdiyev
Dini Epistemoloji – Kelly James Clark (Internet Encyclopedia of Philosophy)
İslam ve Rasyonalite Üzerine Kısa Bir Değerlendirme – Musa Yanık
Panteizm – William Mander (Stanford Encyclopedia of Philosophy)
Plantinga’nın Naturalizme Karşı Evrimsel Argüman’ı ve İtirazlar – Jonathan David Garner
Deflasyonist Argüman – Mehmet Mirioğlu
Kutsal Kitapların Anlamlarında Görelilik – Mehmet Mirioğlu
Ateizm ve Agnostisizm (Stanford Encyclopedia of Philosophy) – Paul Draper
Mutlak Kudret Argümanı – Mehmet Mirioğlu
Ateistler Neden Felsefe ve Teoloji ile İlgilenmeli? – Berat Mutluhan Seferoğlu
Teistler Farklı Ateist Tutumları Neden Bilmelidir? – Musa Yanık
Kötülük Problemine Karşı Özgür İrade Savunusu ve Eleştirel Bir Değerlendirme – Taner Beyter
Platon’un Felsefi Dini – Max Charlesworth
Objektif Dindarlığın İmkansızlığı Argümanı – Mehmet Mirioğlu
İsimlerini Bilmeniz Gereken 46 Ateist ve Nonteist Felsefeci – Berat Mutluhan Seferoğlu
Yanlış Anlaşılan Üç Teist Filozof: Aquinas, Pascal ve Paley – Berat Mutluhan Seferoğlu
Türkçede Analitik Din Felsefesi Çalışmaları – Musa Yanık
Stephen Unwin’in Bayesci Teoremi: Tanrı’nın Var Olma Olasılığı % Kaçtır? – Musa Yanık
Kelam Kozmolojik Argüman “Evrenin Başlangıcı Tanrı’yı Kanıtlar mı?” – Berat Mutluhan Seferoğlu
Kötülük Problemi “Evrendeki Kötülükler Ateizme Delil Midir” – Taner Beyter
“Allahsız Ahlak Olabilir mi?” Kitabının Eleştirisi – Talha Gülmez
İnternet Ateistleriyle İlgili Problem – Alex Malpass
Ateistlerin Pek Çoğunun İnandığı 10 Mit – Berat Mutluhan Seferoğlu
Din Duygu Düzenlemeyle İlgili, Bu Konuda Oldukça da İyi – Stephen T. Asma
Zamanı Tanrı Mı Yarattı? – William Lane Craig
Felsefe Sohbetleri #4:Din Felsefesi (Part-1)
Felsefe Sohbetleri #4:Din Felsefesi (Part-2)
Muhammed: Avrupa Aydınlanmasının Ruhban Sınıfı Karşıtı Kahramanı – John Tolan
Tanrı’nın Varlığı Lehine ve Aleyhine Olan Argümanları Nasıl Sınıflandırabiliriz? – Jonathan David Garner
Paul Draper’ın Tanrı’nın Varlığına Dair Ahlak Argümanı – Jonathan David Garner
İyilik Problemi Diye Bir Şey var mı? – Jonathan David Garner
Enis Doko, Üçlübirlik Problemi ve Hristiyan Teizminin Eleştirisi Üzerine (1. Bölüm) – Yeşua Özçelik
Enis Doko, Üçlübirlik Problemi ve Hristiyan Teizminin Eleştirisi Üzerine (2. Bölüm) – Yeşua Özçelik
Ateizm Dünya Hakkında Öngörülerde Bulunur mu? – Jonathan David Garner
“Karakter Oluşturma” Teodisesi Üzerine Akla İlk Gelen Birkaç Fikir – Jonathan David Garner
Üçüncü Türden Bir Ahlak Argümanı – Alexander Pruss
“Ana Rahminde Biçim Vermeden Önce Tanıdım Seni / Yeremya” (1:5) – Alexander Pruss
Teslis, Cinsel Ahlak ve Liberal Hristiyanlık – Alexander Pruss
Şüpheci Teizm ve Tanrı’nın Sonsuzluğu – Alexander Pruss
Hristiyan Dünyasının Bölünmesini Bir Skandal Olarak Mı Görmeliyiz? – Alexander Pruss
Alexander R. Pruss ve Joshua L. Rasmussen’in “Zorunlu Varlık” Anketi ve Sonuçları – Musa Yanık
Euthyphro – Alexander Pruss
Teizm ve Qualia – Alexander Pruss
Açık Uçlu İki Kozmolojik Argüman – Alexander Pruss
Mereolojik Mükemmellik – Alexander Pruss
Teizm Doğru İse Qualia Temel Varlıklar Kategorisinde Değildir – Alexander Pruss
Büyük Kötülüklere Engel Olmak İçin Yalan Söylemek – Alexander Pruss
Teolojik Modellerin Üç Seviyesi – Alexander Pruss
Şimdicilik ve Haç – Alexander Pruss
Tanrı ve Zamanın B Teorisi – Alexander Pruss
Wittgenstein ve Din – Stephen Law
Cehennem Problemi: Allah’ın Adaletinin Sınırları – Talha Gülmez
Cehennem Problemi’ne Teistik Bir Yaklaşım – Ömer Çağrı Akarsu
‘Cehennem Problemi’ Tartışmasına Katkı – Taner Beyter
Yeni Ahit Yazarlarının Eski Ahit’ten Yaptıkları Yanlış Alıntılar: Bu Onların İlhamsızlığının, Vahy Almadıklarının Delili mi? – Bassam Zawadi
Hiçlikten Yaratılış ve Kelam Kozmolojik Argüman – Jonathan David Garner
Tanrı’nın Yokluğu Lehine Ahlak Argümanı (Tersine Çevrilmiş Ahlak Argümanı) – Jonathan David Garner
Schellenberg’in İlahi Gizlilik Problemi’ne Plantinga’nın Dışsalcı Epistemolojisi Bir Yanıt Verebilir mi? – Musa Yanık
Mezmurlar 22:1 Tanrım Neden Terk Ettin Beni? – Eren Gündemir
Bilimsel Mucize Argümanı’nın Eleştirisi – Yasin Şahin
Mucizeler Gerçek mi? – Jonathan David Garner
Tanrı’nın Varlığı Aleyhine Disteleolojik Argümanlar – Jonathan David Garner
Paul Draper’in Acıya Dayalı Argümanı – Jonathan David Garner
Dinler Tarihine Giriş: Dinler Tarihi Niçin Önemlidir? – Musa Yanık
Sosyalizm Modern Dinin Manzarasının Şekillenmesine Nasıl Katkı Sağlamıştır? – Julian Strube
Agnostik Tavrın Makullüğü Üzerine (1. Bölüm) – Bilal Bekalp
Yeni Bir Mantıksal Kötülük Argümanı – Jonathan David Garner
Felsefe ve Hristiyan Teolojisi – Michael J. Murray & Michael Rea (Stanford Encyclopedia of Philosophy)
Schellenberg’in Korkunç Acılara Dayalı Tümdengelim Argümanı – Jonathan David Garner

Öncüller Sonucu Belirler